Trước tình hình thiên tai, bão lũ đang diễn biến ngày một phức tạp, việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động khi phải tạm ngừng công việc là một vấn đề quan trọng. Theo quy định của pháp luật hiện hành, cụ thể là khoản 3 Điều 99 Bộ luật Lao động 2019, tiền lương ngừng việc do thiên tai sẽ được thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Theo đó:
Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế thì hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau:
a) Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu;
b) Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu.
Theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP, mức lương tối thiểu hiện hành tùy theo từng vùng như sau:
- Vùng I: 4,96 triệu đồng/tháng
- Vùng II: 4,41 triệu đồng/tháng
- Vùng III: 3,86 triệu đồng/tháng
- Vùng IV: 3,45 triệu đồng/tháng
Việc áp dụng mức lương tối thiểu được xác định theo địa bàn nơi người sử dụng lao động hoạt động. Nếu một công ty có nhiều chi nhánh ở các khu vực có mức lương tối thiểu khác nhau, mức lương của người lao động tại từng chi nhánh sẽ được áp dụng theo mức lương tối thiểu của địa bàn đó.
Pháp luật cũng cho phép người sử dụng lao động yêu cầu người lao động làm thêm giờ trong một số tình huống khẩn cấp như thiên tai, hỏa hoạn, hoặc các sự cố ngoài tầm kiểm soát. Tuy nhiên, số giờ làm thêm không được vượt quá 50% số giờ làm việc bình thường trong một ngày và không quá 40 giờ trong một tháng.
Đặc biệt, trong trường hợp khắc phục hậu quả thiên tai hoặc bảo vệ tính mạng và tài sản, người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động làm thêm giờ mà không bị giới hạn về thời gian, và người lao động không được từ chối. Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho những công việc có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng hoặc sức khỏe của người lao động, theo quy định về an toàn lao động.
Những quy định này nhằm cân bằng giữa việc đảm bảo quyền lợi của người lao động và đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh trong các tình huống bất khả kháng do thiên tai gây ra.