Công an ra sức cảnh báo nhưng vẫn bị lừa
Trong thời gian gần đây, Bộ Công an cùng với các cơ quan công an địa phương và các cơ quan chức năng đã liên tục cảnh báo về tình hình gia tăng các hình thức lừa đảo. Đặc biệt, có sự gia tăng trong các hình thức lừa đảo sử dụng công nghệ cao, thường mạo danh các cơ quan công an, Viện Kiểm sát (VKS) hoặc tòa án. Mặc dù liên tục cảnh báo nhưng vẫn có nhiều trường hợp rơi vào “bẫy” và lừa với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng.
Vào ngày 31/10, Công an huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên đã tiếp nhận báo cáo từ chị H. (sinh năm 1985, cư trú tại thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An). Chị H. đã báo cáo về việc bị một đối tượng giả danh là cán bộ công an và đã lừa đảo cô với số tiền lên đến 3,5 tỷ đồng.
Vào ngày 24/10, chị H. nhận được một cuộc gọi từ số điện thoại 028 3920 1605, người gọi tự xưng là một cán bộ thuộc Đội Phòng Chống Tội phạm Công an TP.HCM. Người này thông báo cho chị rằng chị có liên quan đến một vụ án liên quan đến mua bán trái phép chất ma túy. Đồng thời, họ yêu cầu chị phải chuyển toàn bộ số tiền trong tài khoản ngân hàng của chị sang một ngân hàng khác để phục vụ công tác sao kê và điều tra. Vì quá hoảng sợ, chị H. đã mở một tài khoản ngân hàng mới và chuyển hơn 3,5 tỷ đồng vào đó. Tuy nhiên, sau khi đăng nhập vào tài khoản mới, chị H. phát hiện rằng số tiền hơn 3,5 tỷ đồng trong tài khoản của mình đã “không cánh mà bay”.
Trước đó, chị H.T.T.N., trú tại TP. Huế, đã đến Cơ quan An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an tỉnh Thừa Thiên Huế để trình báo về việc bị một người giả mạo là cán bộ Công an lừa đảo và chiếm đoạt số tiền 2,58 tỷ đồng.
Theo tường trình của chị N., một người tự xưng là cán bộ Công an tỉnh Thừa Thiên Huế đã gọi điện thoại cho chị và thông báo rằng chị có liên quan đến một vụ án liên quan đến buôn bán ma túy và lừa đảo. Mặc dù chị đã khẳng định rằng chị không liên quan đến sự việc, nhưng những người giả mạo đã tiếp tục đe dọa và tạo áp lực, buộc chị phải chuyển số tiền đó vào tài khoản ngân hàng để chứng minh rằng chị không có tội và chị N. chuyển tổng số tiền 2,58 tỷ đồng theo yêu cầu của những người này. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra số dư trong tài khoản, chị N. phát hiện rằng toàn bộ số tiền chị đã chuyển đã bị trừ mất.
Đó chỉ là một trong những nạn nhân của chiêu trò mạo danh công an để lừa đảo trong thời gian gần đây. Trong bối cảnh điện thoại và Internet đã trở thành phương tiện liên lạc quan trọng trong đời sống của người dân, nhiều đối tượng lừa đảo đã thực hiện các thủ đoạn vô cùng tinh vi khiến nhiều người phải ''tiền mất - tật mang''.
Vậy người dân cần làm gì để nhận biết được những cuộc gọi nào có dấu hiệu lừa đảo để tránh sập bẫy?
Gần đây, Bộ Thông tin và Truyền thông đã bắt đầu triển khai việc cung cấp tên định danh (Voice brandname) cho các số điện thoại, bao gồm số đường dây nóng của các cơ quan thuộc Bộ TT&TT và các nhà mạng viễn thông như VNPT, Viettel, MobiFone, FPT...
Cụ thể, các số điện thoại của các cơ quan thuộc Bộ TT&TT, bao gồm Văn phòng Bộ, Cục Báo chí, Cục An toàn thông tin, Cục Viễn thông, Cục Tần số Vô tuyến điện, sẽ hiển thị tên định danh là "BO TTTT".
Đối với các nhà mạng viễn thông, tên định danh sẽ là: VNPT, VinaPhone (nhà mạng Vinaphone), VIETTEL CSKH (nhà mạng Viettel); FPT SHOP (nhà mạng FPT), LOCAL (nhà mạng ASIM)...
Mặc dù giải pháp này đã bắt đầu thực hiện nhưng nó chỉ đóng một phần vai trò trong việc ngăn chặn việc các đối tượng xấu lợi dụng các doanh nghiệp viễn thông để thực hiện các hành vi xấu. Vì vậy, Bộ Thông tin và Truyền thông đang giao cho Cục Viễn thông dự thảo văn bản đề xuất các bộ, ngành khác như công an, tòa án, ngân hàng... triển khai việc gắn brandname (tên định danh) cho các số điện thoại. Mục tiêu là khi liên hệ hoặc giao dịch với người dân, số điện thoại của các cơ quan này sẽ hiển thị tên định danh để người dân có thể nhận biết.
Tuy nhiên, trước khi quy định này được ban hành các đối tượng vẫn có thể lợi dụng các kẽ hở trong hoạt động viễn thông để thực hiện các hành vi lừa đảo. Vậy người dân cần làm gì để hạn chế lừa đảo thông qua cuộc gọi?
Tra cứu thông tin qua Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia
Nếu có nghi ngờ về một cuộc gọi điện thoại giả mạo, bạn có thể kiểm tra thông tin liên quan thông qua Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) bằng các bước sau:
Bước 1: Truy cập Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia qua đường link: https://tinnhiemmang.vn/
Bước 2: Nhập tên của cơ quan hoặc đơn vị mà bạn muốn kiểm tra thông tin, sau đó nhấn "Tìm kiếm."
Bước 3: Sau khi bạn đã chọn cơ quan hoặc đơn vị mà bạn muốn xác thực thông tin, hãy tiến hành kiểm tra bằng cách đối soát toàn bộ thông tin được cung cấp với nội dung của cuộc gọi mà bạn nghi ngờ để xác định xem đó có phải là cuộc gọi lừa đảo hay không.
Ví dụ, trong quá trình kiểm tra, bạn có thể thấy thông tin mô tả về cơ quan hoặc đơn vị đó, bao gồm địa chỉ, số điện thoại di động hoặc số hotline. Bạn có thể so sánh các thông tin này với số điện thoại mà bạn đã nhận được.
Một hình thức lừa đảo khá phổ biến là thông báo về vi phạm luật giao thông. Khi bạn nhận được một cuộc gọi từ một đầu số không lạ và người gọi tự xưng là cảnh sát giao thông yêu cầu bạn nộp tiền phạt, bạn có thể mở trình duyệt trên điện thoại hoặc máy tính và truy cập địa chỉ http://www.csgt.vn/.
Tại trang web này, bạn sẽ tìm thấy mục "Tra cứu phương tiện vi phạm giao thông qua hình ảnh." Bạn điền các thông tin theo yêu cầu, sau đó trang web sẽ hiển thị kết quả. Tra cứu phạt vi phạm này giúp bạn kiểm tra xem mình đã vi phạm luật giao thông gì chính xác, đồng thời ngăn ngừa tình trạng giả danh công an để lừa đảo tiền của bạn.
Tra cứu thông tin đối tượng nghi ngờ lừa đảo trên Internet
Nếu bạn nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi thông báo trúng thưởng từ một chương trình nào đó, trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào từ phía bên kia, bạn cần tiến hành tìm hiểu kỹ về thông tin của công ty hoặc chương trình trúng thưởng đó. Dưới đây là một số cách để kiểm tra dấu hiệu của cuộc gọi lừa đảo:
Kiểm tra thông tin trên Google: Sử dụng công cụ tìm kiếm Google để kiểm tra. Bạn có thể sử dụng cú pháp "Tên công ty + lừa đảo" trên Google. Kết quả tìm kiếm sẽ hiển thị các thông tin liên quan đến công ty và xem xét xem có thông tin về các trường hợp lừa đảo từ công ty này. Nếu đó là công ty đã được cảnh báo trước đó về hoạt động lừa đảo, bạn có thể dễ dàng nhận biết được.
Kiểm tra số điện thoại: Nếu bạn nhận cuộc gọi từ một số điện thoại, bạn có thể kiểm tra bằng cách copy và dán số điện thoại đó trên Google, theo cú pháp "Số điện thoại + lừa đảo."
Cảnh giác với cuộc gọi quốc tế: Theo cảnh báo của nhà mạng VNPT, hãy đặc biệt cảnh giác với các cuộc gọi nhỡ từ quốc tế. Các cuộc gọi hoặc tin nhắn quốc tế sẽ hiển thị dấu cộng (+) hoặc 00 ở đầu, sau đó là mã nước. Ví dụ, nếu bạn nhận được cuộc gọi từ Modova (+373), Tunisia (+216), Equatorial Guinea (+240), Burkina Faso (+226), hãy đặc biệt cảnh giác.
Nên nhớ rằng đây chỉ là một số cách đơn giản để kiểm tra dấu hiệu của cuộc gọi lừa đảo. Tuy nhiên, nếu bạn không chắc chắn về tính xác thực của công ty hoặc tổ chức nào đó, bạn không nên chuyển tiền trước theo yêu cầu của họ để tránh “tiền mất, tật mang”.