Dinh Chúa Đảo, tọa lạc tại Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu), nơi này còn được biết đến với các tên gọi như dinh Ông Lớn, nhà Chúa Đảo hay dinh Tỉnh Trưởng, từng là nơi cư ngụ và làm việc của 53 đời chúa đảo, những người cai quản Côn Đảo từ năm 1862-1975.
Khởi công xây dựng vào năm 1862 và hoàn thành vào năm 1876, dinh Chúa Đảo chiếm diện tích khoảng 1,86ha, bao gồm tòa nhà chính, các gian phụ và sân vườn. Không gian của dinh thự vẫn giữ được vẻ cổ kính với phong cách kiến trúc Pháp truyền thống.
Bên trong, những hiện vật quý giá như bộ bàn ghế, giường và kệ từ thế kỷ trước vẫn còn nguyên vẹn, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống xa hoa của các chúa đảo.
Một điểm nhấn nổi bật là chiếc bàn bida trong phòng khách, biểu hiện rõ nét sự xa hoa của các chúa đảo.
Phòng làm việc của các chúa đảo, rộng khoảng 20m², được trang bị đồ nội thất gỗ chạm khắc tỉ mỉ.
Phòng ngủ, với chiếc giường gỗ tinh xảo và phòng tắm hiện đại, phản ánh rõ ràng sự đối lập giữa cuộc sống xa hoa của người cai trị và sự khổ cực của các tù nhân.
Sau khi giải phóng, Dinh Chúa Đảo trở thành một phần của Khu di tích lịch sử Côn Đảo. Vào ngày 29/4/1979, Bộ Văn hóa – Thông tin đã công nhận dinh là Di tích đặc biệt quan trọng của quốc gia và vào ngày 10/5/2012, Thủ tướng Chính phủ đã nâng cấp thành Di tích quốc gia đặc biệt.
Năm 2019, dinh thự được trùng tu và phục dựng, tái hiện sinh hoạt của các chúa đảo. Hiện tại, hình ảnh và bộ sưu tập con dấu của các chúa đảo được trưng bày tại Bảo tàng Côn Đảo, góp phần bảo tồn di sản văn hóa quý giá.
Dinh Chúa Đảo, mặc dù ngày nay là một di tích lịch sử được bảo tồn và trưng bày, vẫn là biểu tượng của một thời kỳ đen tối trong lịch sử Côn Đảo. Dù vẻ đẹp cổ kính và sự xa hoa của dinh thự có thể mê hoặc người nhìn, nhưng không thể làm mờ đi bản chất tàn ác của những kẻ cai trị từng sống ở đây.
Nguồn ảnh: VietNamNet