Theo Điều 60 của Luật Giao thông đường bộ 2018, người đủ 16 tuổi được phép lái xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50cm³. Trong khi đó, người đủ 18 tuổi trở lên mới được lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi-lanh từ 50cm³ trở lên, xe ô tô tải, xe chở người dưới 9 chỗ ngồi và các loại xe cơ giới tương tự.
Điều kiện về giấy phép lái xe được căn cứ vào kiểu loại, công suất động cơ, tải trọng và công dụng của xe cơ giới. Điều 59 của Luật giao thông đường bộ 2018, quy định rõ xe mô tô hai bánh có dung tích xi lanh từ 50 cm3 trở lên mới cần phải có giấy phép lái xe.
Quy định về tuổi, sức khỏe của người lái xe được quy định tại Điều 60 Luật giao thông đường bộ năm 2018.
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, việc giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện điều khiển xe tham gia giao thông sẽ bị xử phạt hành chính với các mức phạt khác nhau, tùy thuộc vào loại phương tiện:
Xe mô tô, xe gắn máy: Cá nhân vi phạm sẽ bị phạt từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng, trong khi tổ chức vi phạm có thể bị phạt từ 1.600.000 đồng đến 4.000.000 đồng.
Xe ô tô, máy kéo: Cá nhân vi phạm sẽ bị phạt từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng, còn tổ chức có thể bị phạt từ 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng.
Trong trường hợp giao xe cho người chưa đủ điều kiện lái xe gây ra tai nạn giao thông nghiêm trọng, người giao xe có thể bị xử lý hình sự theo Điều 264 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Mức phạt nhẹ nhất: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu gây ra các thiệt hại như làm chết người, gây thương tích nặng hoặc thiệt hại tài sản lớn.
Mức phạt nặng hơn: Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu gây ra thiệt hại nặng hơn như làm chết 2 người trở lên hoặc gây thiệt hại tài sản lớn hơn.
Mức phạt cao nhất: Phạt tù từ 2 năm đến 7 năm nếu hậu quả là làm chết 3 người trở lên hoặc thiệt hại tài sản lên đến trên 1,5 tỷ đồng.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền bổ sung từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
Hành vi giao xe cho người chưa đủ tuổi lái xe không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn là sự thiếu trách nhiệm đối với an toàn giao thông và mạng sống của người khác. Các bậc phụ huynh, người giám hộ và chủ xe cần hiểu rõ những hậu quả nghiêm trọng của việc này, từ xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xảy ra tai nạn.