Hàng giả - nỗi ám ảnh của doanh nghiệp
Bà Phạm Thị Đào, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất mỹ phẩm Anh Đào cho biết, hàng giả đang là “nỗi ám ảnh” của doanh nghiệp có bề dày hàng chục năm như công ty bà. “Sản phẩm nào bán chạy, được người tiêu dùng quan tâm thì ngay lập tức bị làm giả tung ra thị trường. Xây dựng thương hiệu vốn đã khó, chống hàng giả còn gian nan hơn. Vì vậy, chúng tôi đã và đang chống hàng giả trên tất cả phương tiện, đề nghị nhà nước có thanh tra liên ngành để kiểm tra sản phẩm của doanh nghiệp theo đúng quy trình,có kết quả thì công bố cho người tiêu dùng. Thành lập thanh tra liên ngành phải có chuyên môn rõ ràng, quy trình lấy mẫu đầy đủ, “không nên cưỡi ngựa xem hoa”. Ví dụ lấy mẫu niêm phong tại chỗ, có thông báo về nhà máy sản xuất”, bà Đào chia sẻ và đề xuất.
Ông Nguyễn Thanh Hải, Tổng Giám đốc Công ty Yến sào Khánh Hòa cũng cho biết, thị trường đang chứng kiến sự bùng phát tràn lan của các sản phẩm mang danh “yến sào” nhưng thực chất là hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng và không rõ nguồn gốc xuất xứ. Nhiều sản phẩm được sản xuất từ các nguyên liệu rẻ tiền như bột rau câu, lòng trắng trứng hoặc pha chế từ các chất không đạt tiêu chuẩn an toàn. “Đáng lo ngại hơn, một số sản phẩm nước yến đóng lon, đóng lọ còn nhái trắng trợn mẫu mã và tên gọi của những thương hiệu lớn như Yến sào Khánh Hòa, Sanest, Sanvinest…, gây nhầm lẫn nghiêm trọng cho người tiêu dùng”, ông Hải thông tin.
Theo ông Hải, chỉ tính từ đầu năm đến nay, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã phát hiện hơn 30 đơn vị có hành vi sử dụng tên gọi, thành phần và hình ảnh sản phẩm tương tự hoặc sao chép thương hiệu của công ty. Nhiều website giả mạo có chứa cụm từ “yensaokhanhhoa” cũng đã được ghi nhận. Những hành vi này không chỉ gây thiệt hại về mặt hình ảnh và doanh thu cho doanh nghiệp chân chính, mà còn làm suy giảm nghiêm trọng lòng tin của người tiêu dùng. Không dừng lại ở các hành vi vi phạm cụ thể, thị trường hiện nay còn xuất hiện nhiều xu hướng và hiện tượng nguy hiểm hơn.
Ông Nguyễn Văn Thịnh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Á Châu cũng cho biết, tình trạng mũ bảo hiểm kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả và gần đây là hàng Trung Quốc gắn tiêu chuẩn 3C giá rẻ, nhưng không đạt tiêu chuẩn QCVN 2:2021/BKHCN đang tràn vào thị trường qua các kênh thương mại điện tử, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất mũ bảo hiểm chân chính tại Việt Nam.
Theo ông Thịnh, tình trạng trên dẫn đến sự cạnh tranh không công bằng. Trong khi doanh nghiệp chân chính đầu tư lớn vào công nghệ, chất lượng, nghiên cứu phát triển sản phẩm, phân phối và tuân thủ thuế, hàng kém chất lượng lại lấn át thị trường mà không cần bất kỳ khoản đầu tư tương xứng nào, tạo ra sự cạnh tranh thiếu lành mạnh.
Bên cạnh thói quen một bộ phận người tiêu dùng vẫn chấp nhận hàng giá rẻ, tạo điều kiện cho hàng kém chất lượng sinh sôi, xói mòn nỗ lực của ngành và gây nguy hiểm cho xã hội. Một số doanh nghiệp vì tiết kiệm chi phí quà tặng đã đặt mũ giá rẻ, in logo công ty để tặng nhân viên hoặc khách hàng, gây ra những rủi ro nghiêm trọng. Tổng Giám đốc Công ty Á Châu Mai Văn Thuận cho biết, theo thống kê, khoảng 60% người tiêu dùng Việt Nam đang sử dụng mũ bảo hiểm là loại quà tặng. Nhưng đa phần sản phẩm làm quà tặng lại không đạt chuẩn.
Ông Nguyễn Ngọc Tý - Giám đốc Điều hành Công ty TNHH thời trang Nón Sơn đồng tình và kiến nghị cơ quan chức năng sớm ban hành luật liên quan đến quảng cáo, nhằm hạn chế hàng gian, hàng giả, thậm chí là ăn cắp sở hữu trí tuệ; truyền tải cho người tiêu dùng thông điệp người tiêu dùng thông thái, không chạy theo sản phẩm giá rẻ.
Sau loạt vụ việc mỹ phẩm giả, sữa giả, thực phẩm chức năng giả...bị phát hiện gần đây, ông Nguyễn Viết Hồng - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng TP.HCM, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Vina CHG cho biết người tiêu dùng đang rất hoang mang, không biết làm sao mua được sản phẩm thật. Tâm lý này khiến họ ngại chi tiêu, mua sắm. Ông đề xuất các doanh nghiệp phải quyết liệt và nghiêm khắc chống hàng giả, hàng nhái, phối hợp với cơ quan chức năng để truy quét hàng giả, hàng nhái tới cùng để bảo vệ hàng thật. Hiện nay, cơ quan quản lý và cả doanh nghiệp đều có lợi thế là có nhiều công cụ để hỗ trợ chống hàng giả, đặc biệt là công nghệ ngày càng hiện đại.
Đề xuất việc kiểm soát tình trạng hàng nhái, hàng kém chất lượng, ông Hải cho rằng, các giải pháp đề xuất gồm tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý; tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường, đặc biệt kênh online; áp dụng biện pháp quản lý công nghệ định danh người bán, đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức người tiêu dùng...
Đối với riêng ngành yến sào, doanh nghiệp này cũng đề xuất nhiều giải pháp. Thứ nhất: Xây dựng và ban hành Tiêu chuẩn Việt Nam cho các sản phẩm yến sào, vì Việt Nam chưa có bộ Tiêu chuẩn quốc gia đối với nhiều sản phẩm nói chung trong đó có sản phẩm yến tổ, nước yến, hay các chế phẩm từ yến.
Thứ hai là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sản phẩm ngành yến. Trong đó, đề xuất Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử quốc gia về các doanh nghiệp, sản phẩm yến sào hợp pháp, cập nhật thường xuyên và mở để người tiêu dùng, cơ quan quản lý và doanh nghiệp cùng truy cập, đối chiếu. Đồng thời, thành lập liên minh doanh nghiệp ngành yến nhằm tăng cường chia sẻ thông tin liên quan đến vi phạm, gian lận thương mại, mẫu mã bị làm giả, nguồn nguyên liệu không đạt chuẩn.
Ông Nguyễn Mạnh Trung, đại diện Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh khuyến nghị, doanh nghiệp muốn bảo vệ sản phẩm của mình phải tự đăng ký bảo hộ sản phẩm của mình. Đây là căn cứ pháp lý để cơ quan chức năng xử lý những sản phẩm xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần sử dụng công nghệ mã hóa để quản lý sản phẩm, giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc dễ dàng. Cùng với đó, doanh nghiệp sử dụng công cụ để rà soát kiểm tra các sản phẩm vi phạm cung cấp cho cơ quan chức năng; xây dựng kênh tiếp nhận thông tin phản ánh của người tiêu dùng…
Ứng dụng AI, công nghệ số chống hàng giả
Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh, thương hiệu không chỉ là cái tên, mà còn là uy tín, là sự tin tưởng của người tiêu dùng.
Ông Nguyễn Viết Hồng cho rằng, sự chủ động của mỗi doanh nghiệp đóng vai trò vô cùng quan trọng. Thay vì chỉ bị động đối phó, các doanh nghiệp cần phải chủ động xây dựng những chiến lược bảo vệ toàn diện, từ gốc rễ đến ngọn ngành, để bảo vệ giá trị thật của mình.
Ông khẳng định: “Chống hàng giả, hàng nhái hiện nay được hiểu như chống trộm vào nhà và phải sử dụng nhiều lớp cửa. Càng nhiều cửa thì nguy cơ trộm càng khó. Cơ quan chức năng, doanh nghiệp cũng đang phải sử dụng nhiều lớp rào để chống hàng gian hàng giả, bảo vệ hàng thật.
Ông Nguyễn Viết Hồng, Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng giám đốc Công ty Vina CHG giới thiệu Giải pháp tem AI – Chatbox chống hàng giả
Một giải pháp chống hàng giả hiện đại được kiến nghị các doanh nghiệp áp dụng đó là sử dụng tem AI để tư vấn hàng thật, phát hiện hàng nhái. Tem công nghệ này đã có doanh nghiệp đưa ra khá hiệu quả với thông tin sản phẩm minh bạch, giúp người dùng có cơ sở, niềm tin vào hàng chất lượng để xuống tiền mua hàng.
Là đơn vị phát triển sản phẩm này , ông Hồng cho biết, nhiều giải pháp công nghệ được tích hợp cùng lúc trên tem chống giả này. Trong đó, toàn bộ cơ sở dữ liệu của sản phẩm thật đều được doanh nghiệp đưa vào để AI "học". Khi AI "học" thật kỹ, học thật nhiều và hiểu thật sâu thì dữ liệu trả cho người tiêu dùng sẽ rất chính xác. Ví dụ như lịch sử doanh nghiệp, quy trình sản xuất sản phẩm, xuất xứ hàng hóa, thành phần chất lượng, dinh dưỡng, cả cách lựa chọn sản phẩm đúng là hàng thật...
Tất cả những thông tin đó doanh nghiệp phải cung cấp cho AI đầy đủ, chính xác, giúp người tiêu dùng hỏi nhanh và được giải đáp nhanh mà không cần nhân viên bán hàng tư vấn, để người dùng yên tâm mua và dùng sản phẩm. Tức để đáp ứng yêu cầu mua hàng thật của khách hàng thì doanh nghiệp phải "dạy" AI nhận biết hàng giả, chống hàng giả.
Tại hội thảo Vina CHG cũng ký kết với Công ty CP công nghệ Arobid về việc giới thiệu và mở rộng mạng lưới khách hàng trên nền tảng số và ký kết biên bản ghi nhớ với các doanh nghiệp về việc sử dụng hệ sinh thái chống hàng giả của Vina CHG gồm: Công ty TNHH Thời trang Nón Sơn, Tập đoàn quốc tế Á Châu, Công ty CP yến sào Nha Trang, Công ty CP trang thiết bị vật tư y tế VnRoyal, Công ty CP Phát triển thương mại Mekong, Công ty TNHH Fujiwa Việt Nam;