Trong phiên chất vấn sáng ngày 21/8, Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) đã đánh giá cao những cải thiện trong cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng, cho rằng tình trạng thiếu điện cục bộ như năm 2023 đã được khắc phục rõ rệt.
Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ lo ngại về tính hợp lý của biểu giá điện hiện hành, đặc biệt là về việc bậc thang đầu tiên chỉ áp dụng cho mức tiêu thụ từ 0-50kWh. Ông cũng bày tỏ ý kiến rằng việc áp dụng thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% cho tiền điện là không phù hợp.
Đại biểu Phạm Văn Hòa đã đề xuất Bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét nâng bậc thang đầu tiên lên 100kWh và miễn thuế VAT cho điện sinh hoạt.
Phản hồi ý kiến này, Bộ trưởng Bộ Công Thương, ông Nguyễn Hồng Diên cho biết, biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến trên toàn thế giới nhằm khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả. Ông cũng nhấn mạnh rằng, điện là một sản phẩm đặc thù, sản xuất nhiều sẽ tác động xấu đến môi trường, do đó, cần có các biện pháp quản lý nghiêm ngặt.
Theo Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, biểu giá bán lẻ điện tại Việt Nam hiện nay gồm 6 bậc. Tuy nhiên, để thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ trì việc sửa đổi và đưa ra Dự thảo Quyết định trình Chính phủ, trong đó đề xuất giảm biểu giá xuống còn 5 bậc. Điểm đáng chú ý là bậc đầu tiên sẽ được mở rộng từ 0-50kWh lên 0-100kWh, như mong muốn của đại biểu Phạm Văn Hòa.
Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định rằng, mục tiêu của việc điều chỉnh này là hỗ trợ người có thu nhập thấp và hoàn cảnh khó khăn, đồng thời vẫn giữ nguyên mức hỗ trợ 30kWh từ ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, Dự thảo Quyết định mới còn đề xuất các điều chỉnh quan trọng khác nhằm xóa bỏ khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện. Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, việc điều chỉnh khung giá của các nhóm đối tượng sử dụng điện sẽ tiệm cận hơn với biểu giá thị trường, nhằm hạn chế tình trạng bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện khác nhau.
Về vấn đề thuế VAT, Bộ trưởng Bộ Tài chính, ông Hồ Đức Phớc khẳng định, thuế là nguồn thu chính của ngân sách nhà nước giúp duy trì các hoạt động xã hội và bảo vệ quốc gia. Do đó, việc giảm thuế VAT để điều chỉnh giá điện không phải là giải pháp hợp lý.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng nhắc lại rằng, trong thời gian qua, Quốc hội đã thông qua nhiều biện pháp hỗ trợ, bao gồm cả việc giảm thuế, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ gia đình và cá nhân chịu tác động của dịch Covid-19, giúp giảm gánh nặng thuế khoảng 200 nghìn tỷ đồng. Trong trường hợp của điện sinh hoạt, các quy định hỗ trợ đã được áp dụng cho các hộ nghèo và gia đình chính sách thông qua cơ chế giá điện bậc thang để khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện.