Ngày 1/6/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 830/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021–2025. Chương trình đặt mục tiêu bảo vệ thông tin, bí mật đời sống riêng tư của trẻ; ngăn chặn và xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ theo quy định pháp luật; đồng thời trang bị kiến thức, kỹ năng số phù hợp với từng độ tuổi để trẻ biết tự bảo vệ mình.
Bà Mai Hương Giang, Phó Cục trưởng Cục Báo chí phát biểu khai mạc khoá tập huấn
Phát biểu khai mạc khóa tập huấn, bà Mai Hương Giang, Phó Cục trưởng Cục Báo chí cho biết, trong bối cảnh thông tin trên không gian mạng ngày càng tác động mọi mặt tới đời sống xã hội, bên cạnh cơ hội học tập, sáng tạo và kết nối, thế hệ trẻ, đặc biệt là trẻ em đang phải đối mặt với nhiều rủi ro như bị bắt nạt trực tuyến, xâm hại, lừa đảo, tiếp cận nội dung độc hại... Những nguy cơ này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ em.
Thông tin về các số liệu thu thập được về những mối nguy hại, rủi ro với trẻ em trên không gian mạng, đại diện Cục Báo chí cho hay, theo các nghiên cứu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trước đây, trong số trẻ em từ 12 - 17 tuổi sử dụng Internet, có tới 87% online hằng ngày, nhưng chỉ có 36% các em biết cách bảo đảm an toàn thông tin trên mạng. Số liệu từ Trung tâm quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC, Hoa Kỳ) cho thấy, năm 2023 có khoảng hơn 500.000 báo cáo liên quan đến hình ảnh/video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng liên quan tới Việt Nam; con số này đặt nước ta vào nhóm bị ảnh hưởng mạnh trong khu vực.
Quang cảnh khóa tập huấn
Còn theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc - UNICEF, có tới 66% số trẻ em Việt Nam trả lời không biết các đường dây trợ giúp khi bị bắt nạt qua mạng và nhóm tuổi 10 - 14 là đối tượng bị bắt nạt trực tuyến rất nhiều. Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng đã đưa ra con số có tới 40% trẻ em cảm thấy không an toàn, hơn 70% từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng Internet, có 1% (xấp xỉ hơn 94.000) số người dùng Internet độ tuổi 12-17 ở Việt Nam là nạn nhân của bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng...
Thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – A05 (Bộ Công an) chỉ ra rằng, hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam truy cập Internet hàng ngày. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, thao túng tâm lý và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em và sinh viên. Nhiều nạn nhân bị ép buộc cắt đứt liên lạc với gia đình, bị điều khiển từ xa nhằm mục đích tống tiền hoặc buôn người. "Các số liệu trong một số năm gần đây đã cho thấy tình hình đáng lo ngại về ảnh hưởng tiêu cực của môi trường mạng đối với trẻ em”, Phó Cục trưởng Cục Báo chí Mai Hương Giang chia sẻ.
Theo Phó Cục trưởng Cục Báo chí, trong những năm qua, nhiều chiến dịch tuyên truyền, hoạt động nâng cao nhận thức về phòng chống xâm hại mạng đối với trẻ em đã được triển khai mạnh mẽ. Gần đây, Công ước Hà Nội diễn ra ngày 25–26/10 đã thể hiện nỗ lực toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng, trong đó đặc biệt chú trọng đến nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em. Việt Nam cũng tích cực hợp tác về kỹ thuật và pháp lý nhằm xử lý các nguy cơ phát sinh trên không gian mạng.
Khẳng định, nhờ những chương trình này, nhận thức của học sinh, sinh viên và cộng đồng ngày càng được nâng cao. Nhiều chiến dịch truyền thông đã lan tỏa thông điệp: trẻ em không đơn độc trên internet, luôn có sự đồng hành của gia đình, nhà trường và xã hội. Mỗi trẻ đều có quyền được an toàn, được bảo vệ và được lắng nghe, bà Mai Hương Giang nhấn mạnh: "trong nỗ lực đó, vai trò của báo chí và truyền thông vô cùng quan trọng. Việc trao đổi kinh nghiệm, cập nhật thông tin và chia sẻ những mô hình thực tiễn tốt sẽ góp phần nâng cao chất lượng tuyên truyền, tạo môi trường mạng an toàn và nhân văn cho trẻ em".
Khóa tập huấn diễn ra trong ngày 18/11 với 2 chuyên đề chính: Chuyên đề 1 nói về hiện trạng vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các các chiến dịch nâng cao năng lực số cho trẻ em do bà Lê Thị Mai Quyên, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vê trẻ em (số 111) – Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế trình bày; Chuyên đề 2 nói về nhận diện rủi ro công nghệ và tăng cường bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên số do bà Đinh Thị Như Hoa, Trung tâm 2 – Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an thuyết trình.
Khoá tập huấn nhằm phổ biến chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ. Chương trình có mục tiêu bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm đối với trẻ em dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật. Đồng thời, trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng, trong đó gồm: sử dụng mạng lành mạnh, an toàn; tự bảo vệ mình khi tham gia tương tác trên môi trường mạng và cách thức nhận diện, thông báo, tố giác hành vi, vụ việc xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.