Trong bối cảnh toàn cầu hóa và tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, khoa học công nghệ (KH&CN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) đang trở thành động lực then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Tỉnh Cao Bằng đang từng bước cụ thể hóa định hướng chiến lược này bằng loạt chính sách, chương trình hành động và giải pháp đồng bộ, từ phát triển nhân lực, hạ tầng đến hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.
Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Cao Bằng, hoạt động KH&CN và ĐMST đã đạt được nhiều kết quả tích cực, từng bước cải thiện chất lượng sống người dân, đóng góp thiết thực vào tăng trưởng kinh tế. Nghị quyết số 06-NQ/TU của Tỉnh ủy xác định phát triển KH&CN, ĐMST và CĐS là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của cả hệ thống chính trị và là khâu đột phá trong phát triển bền vững.
UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở KH&CN chủ trì phối hợp các đơn vị liên quan triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Ngân sách cho KH&CN được bổ sung cao hơn mức Trung ương giao, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ.
Tỉnh Cao Bằng không ngừng đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số góp phần nâng cao hiệu quả điều hành và chất lượng cuộc sống. Ảnh minh họa
Từ năm 2020 đến 2024, hơn 10.460 lượt công chức, viên chức được đào tạo nâng cao chuyên môn, kỹ năng quản lý công nghệ và nghiên cứu chuyên sâu. Phong trào sáng tạo được thúc đẩy thông qua các cuộc thi như “Sáng tạo kỹ thuật tỉnh”, “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” hay “Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng”, thu hút hàng trăm mô hình, giải pháp mỗi năm. Riêng năm 2024, có 921 sáng kiến được công nhận từ 1.224 đề xuất.
Tỉnh cũng chú trọng đầu tư hạ tầng nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cao. Các dự án như trang trại khoa học nông lâm nghiệp, khu nông nghiệp công nghệ cao tại Trung tâm Ứng dụng KHCN đã tạo nền tảng cho nghiên cứu, chuyển giao và ươm tạo công nghệ, thúc đẩy phát triển nông nghiệp thông minh.
Trong lĩnh vực chuyển đổi số, Cao Bằng đã hoàn tất kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia, đồng bộ dữ liệu với các ngành dân cư, tư pháp, y tế, doanh nghiệp. Ứng dụng “Công dân số Cao Bằng” thu hút gần 18.000 lượt tải. Tỉnh cũng đã xóa bỏ 31 điểm lõm sóng, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, và bảo đảm hệ thống họp trực tuyến hoạt động từ cấp tỉnh đến 56 xã, phường.
Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Cao Bằng cho biết, dù còn nhiều khó khăn, nhất là đặc thù miền núi – biên giới, tỉnh luôn coi KH&CN, ĐMST và CĐS là động lực then chốt để rút ngắn khoảng cách phát triển, nâng cao hiệu quả điều hành và chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, Cao Bằng đang đối mặt với thách thức lớn về nhân lực chất lượng cao. Tính đến năm 2024, mới đạt 26,1% chỉ tiêu tuyển dụng nhân sự KH&CN, CNTT. Toàn tỉnh hiện có 21 viên chức chuyên ngành CNTT, phần lớn cán bộ CĐS tại các cơ quan là kiêm nhiệm, chưa phù hợp chuyên môn. Nhu cầu nhân lực công nghệ trong khối tư nhân cũng còn hạn chế.
Chính phủ đã ban hành các chính sách như Quyết định 749/QĐ‑TTg (3/6/2022) về đào tạo chuyên gia CĐS, hướng đến một triệu nhân lực số đến năm 2025. Tuy vậy, cả nước vẫn thiếu khoảng 200.000 chuyên gia kỹ thuật số – một thách thức cần được các địa phương như Cao Bằng chủ động vào cuộc.
Giải pháp cấp thiết đặt ra là tỉnh cần tăng cường hợp tác với các tập đoàn công nghệ để xây dựng trung tâm đào tạo chuyên sâu, thúc đẩy kết nối giữa nhà trường – doanh nghiệp – cơ quan nhà nước. Cơ chế ưu đãi thuế, chính sách phúc lợi cho nhân lực trình độ cao sẽ là đòn bẩy để thu hút và giữ chân tài năng.
Chuyển đổi số và phát triển nhân lực chất lượng cao không chỉ là mục tiêu ngắn hạn, mà là nền tảng chiến lược để Cao Bằng bứt phá trong nền kinh tế số, vươn lên mạnh mẽ trong khu vực trung du và miền núi phía Bắc.