Nhằm nâng cao an toàn giao thông và đảm bảo sức khỏe cho người tham gia giao thông, Bộ Y tế đã đưa ra đề xuất mới trong dự thảo thông tư quy định về tiêu chuẩn sức khỏe dành cho người lái xe. Theo đó, người mắc các vấn đề liên quan đến tâm thần, thần kinh, hoặc rối loạn thị giác như không nhận biết được ba màu cơ bản (đỏ, vàng, xanh lá cây) sẽ không được phép lái xe máy hay ô tô.
Thông tin chi tiết về đề xuất này được nêu trong dự thảo thông tư quy định về tiêu chuẩn sức khỏe và quy trình khám sức khỏe cho người điều khiển xe máy, xe máy chuyên dùng và ôtô. Nếu được thông qua, thông tư này dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Mục tiêu của thông tư là đặt ra những quy chuẩn rõ ràng về sức khỏe để người lái xe có đủ điều kiện điều khiển phương tiện một cách an toàn, từ đó giảm thiểu các rủi ro tiềm tàng trên đường phố.
Theo dự thảo, người lái xe có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ và trung thực về tình trạng sức khỏe, cũng như tiền sử bệnh tật của mình. Đồng thời, họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của những thông tin đã cung cấp khi tham gia khám sức khỏe. Điều này nhằm đảm bảo rằng chỉ những người có đủ sức khỏe mới được tham gia giao thông, giảm thiểu nguy cơ gây nguy hiểm cho chính bản thân và cộng đồng.
Ngoài ra, người lái xe còn phải chủ động đi khám lại sức khỏe sau khi điều trị bệnh hoặc bị tai nạn. Những người điều khiển ôtô cũng phải chấp hành nghiêm ngặt các yêu cầu về khám sức khỏe định kỳ hoặc đột xuất từ cơ quan quản lý nhà nước về y tế hoặc giao thông vận tải. Việc này giúp giám sát chặt chẽ tình trạng sức khỏe của người lái xe, bảo đảm họ có đủ điều kiện về sức khỏe khi tham gia giao thông.
Dự thảo thông tư cũng nêu rõ chi tiết về các tiêu chuẩn sức khỏe cho người lái xe và người điều khiển xe máy chuyên dùng. Những người mắc một trong 9 nhóm bệnh được liệt kê sẽ không đủ điều kiện để lái xe theo từng hạng xe tương ứng. Danh sách này gồm: tâm thần; thần kinh; mắt; tai mũi họng; tim mạch; hô hấp; cơ xương khớp; nội tiết; sử dụng thuốc, chất có cồn, ma túy và các chất hướng thần.
Với nhóm bệnh liên quan đến chuyên khoa tâm thần, người bị rối loạn tâm thần cấp hoặc mạn tính không thể kiểm soát hành vi sẽ không được lái xe. Những người đã từng mắc rối loạn tâm thần cấp nhưng mới chữa khỏi và chưa đủ 24 tháng cũng không được phép điều khiển xe máy hạng A, A1, B1. Điều này nhằm ngăn ngừa nguy cơ do sự bất ổn về tâm lý gây ra trong quá trình điều khiển phương tiện.
Đối với những người bị rối loạn nhận biết ba màu cơ bản - đỏ, vàng, xanh lá cây - họ sẽ không được cấp phép lái xe bất kỳ loại phương tiện nào. Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng, bởi khả năng nhận diện màu sắc là cần thiết để người lái có thể hiểu rõ và tuân thủ các tín hiệu giao thông trên đường.
Ngoài ra, những người mắc chứng song thị (nhìn một vật thành hai), các vấn đề gây chói sáng, hoặc giảm thị lực vào lúc chập tối (quáng gà) cũng sẽ bị giới hạn trong việc điều khiển nhiều loại phương tiện. Cụ thể, họ không được lái các loại xe hạng A, C1, C, D1, D2, D, BE, C1E, CE, D1E, D2E, DE. Những bệnh lý này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều khiển phương tiện an toàn, đặc biệt là vào ban đêm hoặc trong các điều kiện thời tiết xấu.
Bên cạnh việc quy định tiêu chuẩn sức khỏe, dự thảo cũng đặt ra trách nhiệm cho người lái xe trong việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe của mình. Nếu có bất kỳ thay đổi nào về sức khỏe sau khi điều trị bệnh hoặc bị tai nạn, người lái xe cần phải khám lại để xác định liệu họ có còn đủ điều kiện điều khiển phương tiện hay không.
Hơn nữa, việc khám sức khỏe định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu từ cơ quan y tế và giao thông vận tải là điều cần thiết. Đây là biện pháp nhằm bảo đảm rằng người lái xe luôn duy trì tình trạng sức khỏe tốt, giảm thiểu các nguy cơ gây ra tai nạn giao thông.
Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe, điều khiển xe máy chuyên dùng:
| TT | CHUYÊN KHOA | TIÊU CHUẨN SỨC KHỎE Người có một trong các tình trạng bệnh, tật sau đây thì không đủ điều kiện để lái xe theo các hạng xe tương ứng | ||
| NHÓM 1 (DÀNH CHO NGƯỜI LÁI XE HẠNG A1, B1) | NHÓM2 (DÀNH CHO NGƯỜI LÁI XE HẠNG B) | NHÓM 3 (DÀNH CHO NGƯỜI LÁI XE CÁC HẠNG: A,C1,C,D1,D2,D,BE,C1E, CE, D1E, D2E, DE) | ||
| 1 | TÂM THẦN | Đang rối loạn tâm thần cấp. | Rối loạn tâm thần cấp đã chữa khỏi hoàn toàn nhưng chưa đủ 06 tháng. | Rối loạn tâm thần cấp đã chữa khỏi hoàn toàn nhưng chưa đủ 24 tháng. |
| Rối loạn tâm thần mạn tính không điều khiển được hành vi. | Rối loạn tâm thần mạn tính không điều khiển được hành vi. | Rối loạn tâm thần mạn tính. | ||
| 2 | THẦN KINH | Động kinh còn cơn trong vòng 24 tháng gần nhất (không/có dùng thuốc điều trị). | Động kinh. | |
| Liệt vận động từ hai chi trở lên. | Liệt vận động từ hai chi trở lên. | Liệt vận động một chi trở lên. | ||
| Hội chứng ngoại tháp | Hội chứng ngoại tháp | |||
| Rối loạn cảm giác sâu. | Rối loạn cảm giác nông hoặc rối loạn cảm giác sâu. | |||
| Chóng mặt do các nguyên nhân bệnh lý. | Chóng mặt do các nguyên nhân bệnh lý. | |||
| 3 | MẮT | - Thị lực nhìn xa hai mắt: <4/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính). - Nếu còn một mắt, thị lực <4/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính). | - Thị lực nhìn xa hai mắt: < 5/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính). - Nếu còn một mắt, thị lực <5/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính). | Thị lực nhìn xa từng mắt: mắt tốt < 8/10 hoặc mắt kém <5/10 (kể cả điều chỉnh bằng kính). |
| Tật khúc xạ có số kính: > + 5 diop hoặc > - 8 diop. | ||||
| - Thị trường ngang hai mắt (chiều mũi - thái dương): < 160 mở rộng về bên phải < 70°, mở rộng về bên trái < 70°. - Thị trường đứng (chiều trên-dưới) trên dưới đường ngang <30°. - Bán manh, ám điểm góc. | ||||
| Rối loạn nhận biết 3 màu cơ bản: đỏ, vàng, xanh lá cây. | Rối loạn nhận biết 3 màu cơ bản: đỏ, vàng, xanh lá cây. | Rối loạn nhận biết 3 màu cơ bản: đỏ, vàng, xanh lá cây. | ||
| Song thị kể cả có điều chỉnh bằng lăng kính. | Song thị. | |||
| Các bệnh chói sáng. | ||||
| Giảm thị lực lúc chập tối (quáng gà). | ||||
| 4 | TAI - MŨI - HỌNG | Thính lực ở tai tốt hơn: - Nói thường < 4m (kể cả sử dụng máy trợ thính); - Hoặc nghe tiếng nói thầm tối thiểu (ở tai tốt hơn) £ 1,5 m (kể cả sử dụng máy trợ thính). | ||
| 5 | TIM MẠCH | Bệnh tăng HA khi có điều trị mà HA tối đa ³ 180 mmHg và/hoặc HA tối thiểu ³ 100 mmHg. | ||
| HA thấp (HA tối đa < 90 mmHg) kèm theo tiền sử có các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, buồn ngủ hoặc ngất xỉu. | ||||
| Các bệnh viêm tắc mạch (động - tĩnh mạch), dị dạng mạch máu biểu hiện lâm sàng ảnh hưởng đến khả năng thao tác vận hành lái xe ô tô. | ||||
| Các rối loạn nhịp: nhịp nhanh trên thất, nhịp nhanh thất, cuồng nhĩ, rung nhĩ, nhịp nhanh nhĩ và nhịp nhanh xoang > 120 chu kỳ/phút, đã điều trị nhưng chưa ổn định. | ||||
| Ngoại tâm thu thất ở người có bệnh tim thực tổn và/hoặc từ độ III trở lên theo phân loại của Lown. | ||||
| Block nhĩ thất độ II hoặc có nhịp chậm kèm theo các triệu chứng lâm sàng (kể cả đã được điều trị nhưng không ổn định). | Block nhĩ thất độ II hoặc có nhịp chậm kèm theo các triệu chứng lâm sàng (kể cả đã được điều trị nhưng không ổn định). | |||
| Cơn đau thắt ngực do bệnh lý mạch vành. | ||||
| Ghép tim. | ||||
| Sau can thiệp tái thông mạch vành. | ||||
| Suy tim độ III trở lên (theo phân loại của Hiệp hội tim mạch New York - NYHA). | Suy tim độ II trở lên (theo phân loại của Hiệp hội tim mạch New York - NYHA) | |||
| 6 | HÔ HẤP | Các bệnh, tật gây khó thở mức độ III trở lên (theo phân loại mMRC). | Các bệnh, tật gây khó thở mức độ II trở lên (theo phân loại mMRC). | |
| Hen phế quản kiểm soát một phần hoặc không kiểm soát. | ||||
| Lao phổi đang giai đoạn lây nhiễm. | ||||
| 7 | CƠ - XƯƠNG - KHỚP | Cứng/dính một khớp lớn. | ||
| Khớp giả ở một vị các xương lớn. | ||||
| Gù, vẹo cột sống quá mức gây ưỡn cột sống; cứng/dính cột sống ảnh hưởng tới chức năng vận động. | ||||
| Chiều dài tuyệt đối giữa hai chi trên hoặc hai chi dưới có chênh lệch từ 5 cm trở lên mà không có dụng cụ hỗ trợ. | ||||
| Cụt hoặc mất chức năng 01 bàn tay hoặc 01 bàn chân và một trong các chân hoặc tay còn lại không toàn vẹn (cụt hoặc giảm chức năng). | Cụt hoặc mất chức năng 01 bàn tay hoặc 01 bàn chân và một trong các chân hoặc tay còn lại không toàn vẹn (cụt hoặc giảm chức năng). | Cụt hoặc mất chức năng 02 ngón tay của 01 bàn tay trở lên hoặc cụt hoặc mất chức năng 01 bàn chân trở lên. | ||
| 8 | NỘI TIẾT | Đái tháo đường (tiểu đường) có tiền sử hôn mê do đái tháo đường trong vòng 01 tháng. | ||
| 9 | SỬ DỤNG THUỐC, CHẤT CÓ CỒN, MA TÚY VÀ CÁC CHẤT HƯỚNG THẦN | - Sử dụng các chất ma túy. - Sử dụng chất có cồn nồng độ vượt quá giới hạn quy định. | - Sử dụng các chất ma túy. - Sử dụng chất có cồn nồng độ vượt quá giới hạn quy định. | - Sử dụng các chất ma túy. - Sử dụng các chất có cồn nồng độ vượt quá giới hạn quy định. - Sử dụng các thuốc điều trị làm ảnh hưởng tới khả năng thức tỉnh. - Lạm dụng các chất kích thần (dạng Amphetamine, Cocaine), chất gây ảo giác. |