Theo Bộ Giao thông vận tải, từ cuối năm 2022 tới nay nhiều thành phần cao tốc Bắc - Nam được đưa vào khai thác, lưu lượng phương tiện tăng từng ngày, kéo theo nhu cầu dừng nghỉ trên đường (ít nhất để đi vệ sinh, tiếp nhiên liệu) đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, các tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác đều chưa có trạm dừng nghỉ dẫn tới nhiều tài xế, hành khách đi cao tốc bức xúc khi phải tự biến mình thành “người kém văn minh” vì buộc phải dừng ở các đoạn dừng khẩn cấp để đi vệ sinh. Chưa kể, đi kèm đó là nguy cơ tiềm ẩn khi xe hết nhiên liệu giữa đường, hay tai nạn khi dừng nghỉ trên cao tốc, vi phạm các quy định về giao thông đường bộ có thể bị xử phạt.
Điển hình, toàn tuyến cao tốc TPHCM - Dầu Giây - Phan Thiết - Vĩnh Hảo dài hơn 250 km, chỉ có 1 trạm dừng nghỉ tại Km41, dẫn đến quá tải, người dân đi vệ sinh phải xếp hàng dài.
Đại diện Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết, khi thiết kế các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020 (giai đoạn 1) đều có định hướng vị trí đặt trạm dừng nghỉ. Tuy nhiên, trạm dừng nghỉ có sức hấp dẫn với nhà đầu tư nhờ các dịch vụ thương mại đi kèm, nên ưu tiên phương án kêu gọi đầu tư xã hội hoá, không đưa vào hạng mục đầu tư sử dụng vốn của dự án cao tốc (vốn ngân sách). Bộ Giao thông vận tải xác định thiếu trạm dừng nghỉ tại các tuyến cao tốc mới là bất cập, tạo khó khăn, bất tiện cho người dân.
Với các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 (giai đoạn 2), theo đại diện Bộ GTVT, rút kinh nghiệm từ triển khai giai đoạn 1, sẽ đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ đồng thời với triển khai dự án. Đảm bảo khi các dự án cao tốc này đi vào khai thác sẽ có trạm dừng nghỉ đưa vào sử dụng đồng thời.
Để đồng bộ với tuyến cao tốc Bắc Nam dài 650 km đã đi vào hoạt động, Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt 36 trạm dừng nghỉ. Đến nay 6 trạm đã đưa vào khai thác, 3 đang đầu tư và 27 chưa xây dựng. Trong đó, 24 trạm chưa xây dựng thuộc các dự án thành phần do Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho biết trong số 24 trạm do Bộ quản lý, 8 trạm đã phát hành hồ sơ mời thầu và được mở thầu vào ngày 20/5, dự kiến lựa chọn xong trong tháng 6. Thời gian xây dựng theo hồ sơ mời thầu là 18 tháng, trong đó các công trình dịch vụ công cộng 12 tháng.
Đối với 13 trạm dừng nghỉ khác phần lớn nằm trên cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2 (2021-2025), Bộ Giao thông Vận tải đang xây dựng thông tư hướng dẫn, dự kiến ban hành trong tháng 5. Việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ tiến hành trong tháng 8, dự kiến hoàn thành cùng thời gian các dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2.
Hiện còn 3 trạm được các bên liên quan thống nhất vị trí, rà soát phương án đầu tư hoặc bổ sung hạng mục trạm dừng nghỉ trong quyết định đầu tư dự án.
Trong khi chờ xây trạm nghỉ theo quy hoạch, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các đơn vị dự án bố trí nhiều điểm dừng nghỉ tạm trên cao tốc Bắc Nam để phục vụ người dân. Ngoài ra, một số đường nhánh gần cao tốc đã có các điểm dừng nghỉ, lái xe được hướng dẫn đi ra nút giao để sử dụng dịch vụ.
Theo quy định hiện hành, trên các tuyến cao tốc, trung bình 50 - 60km được bố trí 1 trạm dừng nghỉ cung cấp nhiên liệu, nhà vệ sinh, dịch vụ ăn uống, nghỉ ngơi… Tuy nhiên, khi triển khai cao tốc Bắc - Nam giai đoạn, do ưu tiên kêu gọi xã hội hoá trạm dừng nghỉ, nhưng quy định có liên quan lại chưa đầy đủ, chưa rõ ràng, nên việc triển khai gặp khó khăn, vướng mắc, chậm so với tiến độ đưa cao tốc vào sử dụng.