Thủ đoạn tinh vi “giăng bẫy” nạn nhân
Từ đầu năm đến nay, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội pham sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước liên tiếp nhận đơn tố giác hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bọn tội phạm công nghệ cao.
Điển hình các thủ đoạn như: lừa đảo tình cảm sau đó dẫn dụ đầu tư tài chính, làm nhiệm vụ online hoặc gửi tiền, quà có giá trị; lừa đảo đầu tư các sàn chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; lừa đảo qua hình thức tuyển cộng tác viên cho các sàn thương mại điện tử, việc nhẹ lương cao; giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Văn phòng luật sư… gọi điện đe dọa yêu cầu chuyển tiền hoặc hỗ trợ lấy lại tiền đã bị lừa đảo; chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội sau đó giả mạo người thân, quen nhắn tin, gọi điện vay tiền; lừa đảo chuẩn hóa thông tin cá nhân (thuê bao di động, VNeID, tài khoản ngân hàng…) để yêu cầu truy cập hoặc cài đặt ứng dụng chứa mã độc…
Điển hình, bà N.T.G. ở thị trấn Tân Khai, huyện Hớn Quản bị tội phạm công nghệ cao giới thiệu việc làm online tại nhà với nhiệm vụ tìm kiếm cổ phiếu, bà bị lừa mất hơn 1 tỷ đồng.
Các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng cũng thường lợi dụng tâm lý hoang mang, lo sợ của người dân khi bị cơ quan chức năng thông báo liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật. Chúng giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án... thông báo nạn nhân liên quan đến vụ án tai nạn giao thông, buôn bán ma túy xuyên quốc gia, rửa tiền… Trong tình huống này, nạn nhân thường mất bình tĩnh, mù mờ thông tin, hoảng sợ trước việc mình có thể bị vướng vào vòng lao lý nên hợp tác làm theo yêu cầu của đối tượng. Bị hại chuyển tiền vào số tài khoản của đối tượng hoặc nộp tiền vào chính tài khoản ngân hàng của mình và bị đối tượng chiếm đoạt tài khoản ngân hàng.
Ngoài ra, các đối tượng còn dùng thủ đoạn giả danh giáo viên, nhân viên y tế thông báo người thân đang cấp cứu, hiện nguy cấp, đe dọa tính mạng nên phải phẫu thuật gấp, yêu cầu chuyển tiền viện phí. Điều này làm cho nạn nhân hoang mang, lo sợ nên chuyển tiền cho đối tượng. Thậm chí các đối tượng còn sử dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ra các video giả mạo hình ảnh, giọng nói của người thân để tạo lòng tin rồi lừa đảo chuyển tiền.
Cách phòng tránh tội phạm công nghệ cao
Hiện nay, một thủ đoạn nữa là các đối tượng giả danh cơ quan nhà nước gửi đường link có chứa mã độc và yêu cầu cài đặt ứng dụng giả mạo như: hành chính công, định danh điện tử qua ứng dụng VNeID…
Sau khi cài đặt, ứng dụng giả mạo chứa mã độc có chức năng theo dõi hoạt động của điện thoại di động thông minh để thu thập thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu đăng nhập và cho phép đối tượng truy cập vào thiết bị từ xa để lấy tiền từ tài khoản ngân hàng của nạn nhân.
Thượng tá Bùi Bá Dũng, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết, hiện nay tội phạm công nghệ cao thường xuyên nắm bắt các xu hướng, sự kiện, các hoạt động mang tính thời sự, đánh vào tâm lý của nạn nhân để lừa đảo.
Do đó, người dân khi sử dụng máy tính, điện thoại, mạng xã hội phải hết sức cảnh giác và thực hiện tốt “5 không”: không nghe (điện thoại từ số lạ chào mời vào các nhóm trên mạng, rủ đầu tư… hoặc những lời cáo buộc, đe dọa liên quan vụ án, vụ việc); không nói (mật mã OTP, mật khẩu, tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân cho người lạ); không hoa mắt (các món quà miễn phí, lời chào việc nhẹ lương cao, đầu tư lợi nhuận cao, vay vốn lãi suất thấp trên mạng…); không sợ hãi (trước lời đe dọa liên quan đến vụ án của người tự xưng là Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát; cảnh giác trước thông tin báo người nhà gặp nạn…) và không làm theo yêu cầu của người lạ (không cài đặt ứng dụng theo hướng dẫn của người lạ qua điện thoại, dù là ứng dụng thuế, VNeID… không chuyển khoản khi chưa rõ thông tin; không kết bạn với người lạ trên mạng xã hội).
Bên cạnh đó thực hiện “2 phải” là: Phải thường xuyên cảnh giác và phải tố giác ngay với cơ quan Công an khi có nghi ngờ đối tượng lừa đảo. Ngoài ra, điều quan trọng nhất là người dân cần thường xuyên cập nhật các phương thức, thủ đoạn của tội pham công nghệ cao được đăng tải trên các phương tiện báo chí truyền thông, các trang thông tin điện tử của cơ quan Công an… để cảnh giác phòng ngừa.