Năm 1896, bác sĩ Sagen Ishizuka đã đặt ra một định nghĩa tại Nhật Bản gọi là “shokuiku”. Nó bắt nguồn từ hai từ là “ăn” và “phát triển”. Shokuiku khuyến khích phụ huynh và nhà trường dạy cho trẻ biết nguồn gốc thực phẩm chúng ăn hằng ngày và ảnh hưởng của nó đến tâm trí và cơ thể. Khái niệm này đã là một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản và đó là lý do chính khiến nước Nhật trở thành cái nôi của những đứa trẻ khỏe mạnh nhất thế giới .
Theo UNICEF, trong số 41 quốc gia phát triển ở Liên minh châu Âu và OECD, Nhật Bản là quốc gia duy nhất có ít hơn 1/5 trẻ em bị thừa cân.
Yuko Tamura, hiện đang là dịch giả văn hóa, Tổng Biên tập tờ Japonica, cộng tác viên song ngữ thường xuyên của The Japan Times, và hơn hết là một người mẹ đang nuôi dạy con gái nhỏ ở Nhật Bản, chia sẻ rằng: Để nuôi dạy được những đứa trẻ tự lập, thích phiêu lưu và vui thú với ăn uống, thì những ông bố bà mẹ của Nhật Bản cũng đã phải nỗ lực để tạo ra những khác biệt đầy kỷ luật trong cách chăm con của mình.
Thực hiện shokuiku sớm
Các bác sĩ Nhật Bản thường khuyến khích các bà mẹ nên tuân theo nguyên tắc bữa ăn cân bằng được gọi là “ichijū-sansai”. Nó tập trung vào cơm và súp miso, đi kèm với một món ăn giàu protein và rau như rong biển hoặc nấm để cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ.
Khi trẻ lớn hơn, chúng bắt đầu được tìm hiểu về thói quen ăn uống lành mạnh. Năm 2005, chính phủ đã thông qua Đạo luật cơ bản về Shokuiku để quảng bá shokuiku (giáo dục thực phẩm). Theo luật, Shokuiku được định nghĩa là thu thập kiến thức về thực phẩm và dinh dưỡng cũng như khả năng đưa ra các quyết định phù hợp thông qua kinh nghiệm thực tiễn đối với thực phẩm, nhằm mục đích giúp cho người dân sống theo một chế độ ăn uống lành mạnh, có lợi cho sức khỏe.
Do đó, một số trường mầm non cho trẻ thu hoạch rau để ăn trưa, trong khi ở trường tiểu học, trẻ tìm hiểu về các trang trại sản xuất rau, cá và các thực phẩm khác.
Bữa trưa bento thay vì đồ ăn nhanh
Hơn 95% trường tiểu học và trung học cơ sở ở Nhật Bản có hệ thống bữa trưa học đường. Các bữa ăn được các chuyên gia dinh dưỡng lên kế hoạch và học sinh tham gia tích cực vào quá trình chuẩn bị bữa trưa.
Nhiều trường mầm non cũng cung cấp bữa trưa, bữa trưa bento tự làm có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc quảng bá shokuiku.
Lựa chọn bữa trưa bento thay vì đồ ăn nhanh cũng cho phép trẻ có được khẩu phần rau và trái cây theo mùa phù hợp, đồng thời tránh các thực phẩm giàu chất béo và phụ gia thực phẩm. Các bữa ăn thường được chế biến từ các nguyên liệu tươi ngon của địa phương, chẳng hạn như cá tuyết nướng với ngô ngọt và cải chíp, ăn kèm với súp minestrone và một hộp sữa.
Nấu các món ăn giàu dinh dưỡng và chia thành từng mẻ
Việc chuẩn bị các món dưa chua tự làm đơn giản và đông lạnh các loại rau và trái cây giàu dinh dưỡng khác theo từng mẻ sẽ giúp đơn giản hóa việc nấu nướng hàng ngày của các gia đình.
“Khi con gái tôi bắt đầu học mẫu giáo, ban đầu tôi phải vật lộn với một số quy định ở trường - không ăn đồ ăn nhẹ nhiều đường hoặc chất béo, như khoai tây chiên, bánh quy hoặc caffeine.” Yuko chia sẻ
"Nhưng những thủ thuật nhỏ, chẳng hạn như dự trữ các bữa ăn theo khẩu phần, đảm bảo rằng tôi có thể chuẩn bị bữa trưa giàu chất dinh dưỡng cho con, ngay cả khi sản phẩm tươi sống ở nhà đang thiếu hụt".
Uống nước hoặc trà thay vì nước ngọt có gas
"Tôi không hạn chế việc cho con gái uống nước ép trái cây. Nhưng thật may mắn, trong suy nghĩ của con bé, từ "soda" có nghĩa là "xui xẻo", vì vậy mà tôi có thể hạn chế được việc con bé nạp loại đồ uống này vào cơ thể", Yuko cho biết.
Trong phương pháp của Yuko, ngay từ đầu, bà mẹ này đã giới thiệu cho con gái của mình trà lúa mạch, loại trà giàu khoáng chất không chứa caffeine.
Đây là sự lựa chọn phổ biến của người dân Nhật Bản ở mọi lứa tuổi và là sự thay thế tuyệt vời cho các loại trà có đường và đồ uống có hương vị mua ở cửa hàng, trà lúa mạch cũng có tác dụng cắt giảm lượng calo nạp vào hàng ngày.
"Một cách khác mà tôi thực hiện Shokuiku tại nhà là làm sinh tố với trái cây tươi và sữa chua, quan trọng là con gái tôi sẽ được tham gia hoạt động này cùng với mẹ. Chúng tôi nói về việc trái cây phát triển như thế nào và nó đến từ đâu. Những trải nghiệm như thế này sẽ mang lại thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ ngày hôm nay cho con bé", cô nói.
Theo CNBC