Dữ liệu cũ
Chủ nhật, 02/02/2014, 17:25 PM

Vào bụng rồng săn ‘ngự thiện’

Đỉnh Sài Sơn mà chùa Thầy (Quốc Oai, Hà Nội) tựa lưng mang trong mình nhiều huyền tích. Người ta nói rằng, Sài Sơn có hình con rồng và trong bụng rồng là nơi giao thoa đất trời. Nơi đây, ngoài những chuyện về Thánh Thầy, về lễ hội hang Thần (hang Cắc Cớ)… còn nổi tiếng bởi món ăn từ loài dơi ngựa quý hiếm - thứ “ngự thiện” dâng các bậc đế vương.

Săn “ngự thiện hoàng cung”

Dơi ngựa ở Sài Sơn trú ẩn sâu trong hang. Món ăn chế biến từ dơi ngựa là một
đặc sản có một không hai. Nó quý đến mức, khách đến Sài Gòn được thưởng thức món
dơi ngựa xem như một “hạnh ngộ” bởi nó là sản vật của đất trời.

Về mặt tâm linh, dơi ngựa ở hang động vùng đất đầy linh khí này được coi là
sinh ra phúc lộc cho con người.

Hải, một tay săn bắt dơi có tiếng trong vùng cho tôi hay, bây giờ đang vào
mùa săn. Những đợt gió mùa đông bắc tràn về là thời điểm lý tưởng để vào hang
bắt dơi.

“Dơi ngựa chỉ ngon vào mùa đông khi chúng ngừng sinh sản và chỉ săn được
loài này vào khoảng 2h sáng khi chúng về hang trú rét”
, Hải nói.

Theo Hải, dơi ngựa Sài Sơn có nhiều ở Hang Bò, đặc biệt là ở Hang Thần (Cắc
Cớ), hai hang lớn của đỉnh Sài Sơn.

Đúng hẹn, hơn 1h sáng, tôi cùng Hải vào hang săn dơi ngựa. Thật lạ, thời tiết
ở ngoài rét như cắt nhưng khi qua cửa hang ấm áp hẳn.

Ngoài trời đã tối, vào hang không khí như đặc quánh lại và đen như mực. Không
biết từ lúc nào, người ta truyền nhau về hang Cắc Cớ hay còn gọi là “Thần Quang
Tự” trên núi Sài Sơn là nơi khởi đầu để xuống… 9 tầng địa ngục – nơi có con
quỷ án ngữ cổng trời, làm công việc “tuyển” các linh hồn trước khi cho lên cõi
Niết Bàn đầu thai làm kiếp khác hay đày xuống âm phủ làm mồi cho chó ngao, vạc
dầu…

Bỏ qua những truyền thuyết mang tính huyền thoại đó, sau khi đi được một đoạn
dài và chúng tôi có cảm giác mình đang đi sâu xuống lòng đất. Hải chỉ vào một
khoảng không thẳng đứng lên phía trên rồi bảo tôi: “Đây là lỗ thông lên đỉnh
núi, người ta thường bảo là rốn rồng là đây, dơi sẽ chui từ cái miệng thẳng đứng
trên kia vào hang trú rét”.

Quơ quơ đèn pin lên phía trên đầu và hai bên, ánh sáng hắt vào vách đá hiện
lên những hình ảnh với màu sắc lộng lẫy, huyền ảo và kỳ thú. Nhiều nhũ đá màu
sắc, hình thù gây cảm giác rùng rợn. Có những chỗ trần hang bằng phẳng, rộng rãi
như trần động màu vàng hình như rất xốp nhưng sờ vào lạnh cứng và tê buốt.

Mò mẫm qua những hang dọc đường, lúc sáng, lúc tối, mờ ảo dưới ánh đèn pin,
hàng ngàn những con vật vỗ cánh tạo nên những âm thanh “phần… phật” nghe dựng
tóc gáy.

Bị chúng va đập vào người, tôi cứ chắc mẩm đó là dơi ngựa thì Hải cười ngất:
“Dơi ngựa nhiều thế thì giàu to. Mỗi cân thịt dơi ngựa giá hàng triệu đồng
đấy. Ở hang, phần nhiều là dơi đay và dơi muỗi, dơi ngựa ít lắm”.

Và đúng như nhận định của Hải, cuộc đi săn của chúng tôi kéo dài đến sáng
nhưng sản p hẩm chỉ vỏn vẹn là một con dơi ngựa, không hơn không kém!

Dị phẩm có một không hai

Dơi ngựa rất to, có con to như một con chim ngói, nặng đến 0,2 kg, béo nục,
thường có bộ lông màu xám nhạt, mượt, dán lấy thân.

Mặt dơi, tai dơi giống hệt mặt và tai ngựa, mắt to, thân dài. Đặc biệt những
con dơi ngựa đực có bộ phận sinh dục to, lủng lẳng giống như của loài ngựa.

Trong số hàng nghìn con đang đậu trong hang chỉ được khoảng vài chục con dơi
ngựa.

Theo Hải, sở dĩ dơi ngựa càng ngày càng ít đi bởi sự xuất hiện ngày càng đông
của khách du lịch kèm theo đó là sự ồn ã suốt ngày làm cho chúng ít về núi.

Ở Sài Sơn, ai cũng biết tiếng ông Nguyễn Kim Xuân, thôn Đa Phúc, là một trong
những người đánh bắt dơi sành sỏi.

Nhà ông Phúc ngay dưới chân núi. Đã 82 tuổi nhưng nói về loài sản vật quý quê
hương, ông rất hồ hởi: “Dơi ngựa ở trong hang ban ngày, kiếm ăn trong đêm. Xẩm
tối dơi bay khỏi hang, gần về sáng chúng trở về. Dơi bay và thường đậu theo đài,
ít khi lẻ loi từng con một”.

Ông XUân bảo: Dơi ngựa núi Sài Sơn đậu bám theo đàn, đầu chúc xuống phía đất.
Con đầu tiên bám vào đá, các con khác, con nọ bấu vào con kia, treo ngược thành
đùm tựa như một túi áo tơi mưa, một tổ ong khổng lồ lủng lẳng.

Kỳ lạ ở chỗ không thể giải thích tại sao bấu vào nhau như thế mà chúng, nhất
là con đầu tiên bám vào đá chịu đựng được sức nặng lớn và lâu đén vậy”.

Bây giờ người ta dùng súng thể thao đi săn dơi, nhưng bắn được rất ít vì
tiếng động làm dơi bay hết. Cách đánh bắt truyền thống là dùng lưới vây. Địa
điểm căng lưới không phải là cửa ra vào hang du khách vẫn qua lại, mà là phần lộ
thiên ở vòm hang Cắc Cớ, đỉnh hang, lưng chừng núi.

Lưới bắt dơi ngựa đủ rộng theo diện tích khoảng không người đánh bắt khoanh
vùng. Đó là loại lưới giống như lưới vạn chài, mắt lưới thưa đủ lọt đầu dơi,
nhưng thân và cánh mắc lại trong lưới.

Mắt lưới nếu thưa quá, dơi có thể cắn rách. Lưới căng sao cho tạo được mặt
lưới gần như nghiêng dốc mà chân dốc là nơi người đánh bắt đang ngồi.

Ông Xuân kể: “Khi dơi ngựa bay về, chúng cụp cánh lao vào hang với vận tốc
lớn để chiến thắng lực đẩy của hơi bốc lên từ trong hang, sa vào lưới. Bắt được
con nào đưa ngay con ấy lên miệng mình mà cắn vào đầu nó một cái kêu “đốp” gọn
ghẽ, làm như thế dơi hồi mỡ, ngấm ngọt máu, ngon, bổ hơn”.

Thịt dơi ngựa ở Sài Sơn ngon đến lạ. Trước khi làm thịt dơi, người ta thường
“hạ thổ” qua đêm để thịt ngọt, béo hơn. Rạch lưng dơi, lột da, nướng cho tiết
mỡ, mổ, lựa bỏ một chút mật, một chút phân trắng, còn dùng tất.

Loài dơi này ruột rất ít và nhỏ, đặt thịt và mỡ. Thịt dơi thuôn với miến hoặc
áp chảo vàng ngậy. Thịt dơi ngựa không cần có gia vị vẫn ngon, có khi gia vị làm
át mất đi cả hương vị thơm ngon vốn có của thịt.

Theo ông Xuân, dơi ngựa chỉ ăn các loại hoa quả chín vì thế mà thịt loài này
không phải như loại dơi bình thường ăn côn trùng, bọ, muỗi.

“Thị da nó thấm đậm hương hoa mật ngọt nên món ăn trở nên ngon một cách
đặc biệt. Thịt dơi có vị ngọt, không độc, lợi tiểu, tiêu phù, chữa bệnh hen
suyễn cho trẻ con, giúp trẻ thông minh, mau lớn, người già tăng thọ, cải thiện
tốt đời sống tình dục cho vợ chồng trẻ”
, ông Xuân nói.

“Đệ nhất tứ quý” tiến vua

Trước đây, khi ngọn núi Sài Sơn còn là nơi trú ngụ lý tưởng của loài dơi này.
Cụ Như, bố của ông Xuân, người được dân trong vùng mệnh danh là “con sâu hang”
trọn đời sống bằng nghề bắt dơi.

Ông Xuân kể, hồi đó gia đình ông sống nhờ vào thịt dơi mà bố ông săn được. Cả
năm làm lụng ngoài đồng, đến dịp cuối năm bố ông đêm ngày sống ở trong hang để
săn dơi. Cụ Như cũng là người từng có lần nắm cơm đi sâu trong hang hàng ngày mà
vẫn không tới đáy.

“Hồi đó, số người đánh bắt dơi ngựa như cha con tôi không nhiều, có thể kể
trên đốt ngón tay. Làng Đa phúc ngoài bố tôi ra còn có cụ Bùi Tuấn, cụ Tấn NGây,
cụ Bếp Tám, cụ Ba Dậu, thường đánh bắt ở Hang Thần; Làng Thụy Khuê có cụ Tư Bùn,
cụ Nguyễn Trọng Tuế, thường đánh bắt ở Hang Bò”
, ông Xuân cho biết.

Ông Xuân bảo, xưa đánh được dơi ngựa, thèm lắm nhưng không mấy khi được ăn
bởi số dơi đó để bố ông đem bán đổi gạo. Ngoài ra thịt dơi còn là món quà độc
dành cho khách quý.

Lần theo sử sách, “Đại Nam nhất thống chí” cùng nhiều tài liệu khác đã nói
đến “dơi ngựa Sài Sơn” mà người đời truyền tụng.

Sách “Sơn Tây Tỉnh địa chí” của Phạm Xuân Độ xuất bản năm 1941 ghi: “Bốn thứ
quý, tục gọi là Sơn Tây tứ dị: Sài Sơn chi biển bức/Khánh Hiệp chi kỳ bành/Cấn
Xá chi lý ngư/Linh Chiểu chi ứng thái”.

Dịch là: Dơi ngựa Sài Sơn/Cua kềnh Khánh Hiệp/Cá chép Cấn Xá/Rau muống Linh
Chiểu.

Thịt dơi ngựa đời thực được chắp cảnh để trở thành những huyền thoại lung
linh, mờ ảo. Tuy nhiên, điều khiến ông Xuân và rất nhiều người làng tâm huyết
với sản vật quê hương không khỏi xót buồn khi dơi ngựa Sài Sơn không còn nhiều
và không mấy người để tâm đến việc bảo tồn.

Phải chăng đó là kết quả của sự biến động thiên nhiên, những khai thác, can
thiệp quá thô bạo và thiếu hiểu biết của con người vào môi trường, làm mất đi
cân bằng sinh thái cần thiết, đang làm chết đi một sản vật quý hiếm?

Quang Thành

Gia đình & Xã hội Xuân Giáp Ngọ 2014

Nguồn: vietnamnet.net

Bình luận

Nổi bật

Những phi cơ già cỗi nhất thế giới, bay trên bầu trời nửa thế kỷ vẫn còn hoạt động

Những phi cơ già cỗi nhất thế giới, bay trên bầu trời nửa thế kỷ vẫn còn hoạt động

sự kiện🞄Thứ ba, 20/02/2024, 10:09

Trên thế giới còn rất nhiều những chiếc phi cơ 'lão thành' ngót nghét 50 tuổi vẫn đang bay trên bầu trời.

Người phụ nữ mắc ung thư gan giai đoạn cuối vì 1 loại thực phẩm quen thuộc, chuyên gia cảnh báo thói quen này nhiều người mắc phải

Người phụ nữ mắc ung thư gan giai đoạn cuối vì 1 loại thực phẩm quen thuộc, chuyên gia cảnh báo thói quen này nhiều người mắc phải

sự kiện🞄Thứ bảy, 14/10/2023, 05:57

Loại thực phẩm nhiều người xem như vô hại này lại là nguyên nhân dẫn đến bệnh tật, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng, chúng thường được gọi là "sát thủ thầm lặng" tàn phá sức khoẻ con người.

Cảng Chu Lai đón tàu lớn và nâng cao hiệu suất khai thác hàng rời

Cảng Chu Lai đón tàu lớn và nâng cao hiệu suất khai thác hàng rời

sự kiện🞄Thứ năm, 29/06/2023, 15:00

(CL&CS) - Cảng Chu Lai thuộc Công ty Giao nhận - vận chuyển quốc tế Trường Hải (THILOGI) đang dần khẳng định năng lực tiếp nhận tàu lớn, khai thác đa dạng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy giao thương tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên.