Nước ngọt có ga: Nguy cơ béo phì của trẻ em

Theo số liệu Giám sát dinh dưỡng toàn quốc năm 2012 do Viện Dinh dưỡng quốc gia công bố, tình trạng trẻ thừa cân – béo phì những năm gần đây tiếp tục tăng nhanh. Trong 10 năm (từ 2000- 2010), tỉ lệ trẻ béo phì đã tăng 9 lần. Nghiên cứu của Trung tâm Dinh dưỡng Tp. Hồ Chí Minh cho thấy, tại thành phố Hồ Chí Minh, tỉ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em dưới 5 tuổi là 11%, ở trẻ tiểu học lên đến 38,5% và chưa thể ngừng ở đó. Nếu không được khắc phục sớm, béo phì có thể dẫn đến các biến chứng bất thường gây ảnh hưởng khôn lường đến sức khỏe của trẻ như các bệnh về tim mạch, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc những hạn chế trong việc phát triển thị lực, chiều cao và trí não của trẻ.

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh béo phì ở trẻ như do lười vận động, ăn quá nhiều chất béo, thức ăn nhanh hoặc uống nhiều nước ngọt có ga.Theo nghiên cứu,uống quá nhiều nước ngọt có ga là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh béo phì ở trẻ em. Trong thành phần của loại nước giải khát này chứa rất nhiều chất tạo ngọt nhân tạo ở dạng đường tinh. Loại đường này được hấp thu rất nhanh vào cơ thể, nó không chuyển hóa thành năng lượng mà dẫn đến việc tích tụ mỡ. Chính vì vậy, nước ngọt có ga là một trong những tác nhân gây béo phì cho trẻ nếu sử dụng vượt qua mức cho phép.
Trên thực tế, các loại nước ngọt có ga được chế biến với hương vị hấp dẫn, khi uống vào có cảm giác thoải mái, dễ chịu nên được các bé rất yêu thích, đặc biệt là trong mùa hè. Tuy là một loại thức uống nghèo chất dinh dưỡng nhưng nước ngọt có ga lại có hàm lượng calorie cao, tuy vậy trẻ em lại có xu hướng thích uống nước ngọt và nước trái cây đường hơn là uống sữa. Bên cạnh đó, nước ngọt có ga lại được bày bán rất phổ biến tại các trường học với giá rẻ nên nó càng được tiêu thụ dễ dàng hơn. Tại một số nước như Thái Lan, một số bang ở Mỹ, Ấn Độ… đã ban hành các quy định cấm bán nước ngọt có ga trong trường học để hạn chế tình trạng béo phì đang gia tăng. Đặc biệt, cuối tháng 2/2014, đệ nhất phu nhân Mỹ Michelle Obama và Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Tom Vilsack đã thông báo quy định cấm quảng cáo nước ngọt và thức ăn nhanh trong trường học. Đồng thời, các loại thực phẩm bán ở trường phải tuân thủ các tiêu chuẩn mới về giới hạn chất béo, muối, đường, lượng calorie.
Tại Việt Nam, từ ngày 17/01/2013, Bộ Y tế đã ra Quyết định số 189/QĐ-BYT ban hành “10 lời khuyên dinh dưỡng hợp lý đến năm 2020”. Theo đó, một trong những lời khuyên được Bộ Y tế đưa ra là hạn chế uống rượu bia và nước ngọt có ga. “10 lời khuyên dinh dưỡng hợp lý đến năm 2020” là cơ sở đề các đơn vị trong ngành y tế phục vụ cho công tác truyền thông, giáo dục dinh dưỡng nhằm nâng cao kiến thức và thực hành dinh dưỡng hợp lý trong nhân dân.

Tuy nhiên, để hạn chế nạn béo phì, hơn ai hết chính các bậc phụ huynh mới là những người giữ vai trò quyết định. Tốt nhất cha mẹ hãy thay nước uống có ga bằng các loại nước ép trái cây, nước lọc, trà xanh,… vừa đảm bảo vệ sinh lại vừa cung cấp cho bé các chất dinh dưỡng cần thiết. Thêm vào đó, nếu có thể hãy giải thích cho bé hiểu những tác hại của các loại nước ngọt có ga nếu bé uống quá nhiều để bé tự chủ động điều chỉnh sẽ tốt hơn.

 Võ Hoàng Thảo