Lễ hội Tịch điền, sân golf và tam nông

Cụ Đinh Trọng Tế, 89 tuổi ở thôn Đọi Nhất, xã Đọi Sơn hóa trang thành vua Lê Đại Hành, cày những luống cày đầu tiên tại lễ hội Tịch Điền 2017. (Ảnh: HanoiTV)

Sau vua Lê đến thời Lý, Trần việc khai hội tịch điền, cày ruộng đầu năm được tổ chức long trọng hơn và trở thành nghi lễ chính thức để phát động nông dân tiến hành vụ mùa trong trong năm mới. Trong đó, vua Lý Thái Tông là vị vua rất quan tâm đến nông nghiệp và đời sống dân chúng, đích thân làm lễ tế Thần Nông, tự tay cầm cày. Đại Việt sử ký toàn thư viết: “Năm Mậu dần [Thông Thụy] năm thứ 5 [1038] (Tống Bảo Nguyên năm thứ 1). Mùa xuân, tháng 2, vua ngự ra cửa Bố Hải cày ruộng tịch điền. Sau Hữu ty dọn cỏ đắp đàn. Vua thân tế Thần Nông, tế xong tự cầm cày để làm lễ tự cày. Các quan tả hữu có người can rằng: "Đó là công việc của nông phu, bệ hạ cần gì làm thế?" Vua nói: 'Trẫm không tự cày thì lấy gì làm xôi cúng, lại lấy gì cho thiên hạ noi theo?' Nói xong đẩy cày ba lần rồi thôi..."

Tiếp tục truyền thống của tiền nhân, sau này Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm đến nông nghiệp và Người đã từng xuống ruộng cầm cày, điều khiển trâu mở hội tịch điền nhân dịp năm mới để động viên nhân dân bước vào vụ mùa.

Thế nhưng nhiều năm trôi qua, lễ hội này lại bị mai một, chỉ gần đây và nhất là năm Canh Dần 2010 mới được tổ chức trang trọng trở lại. Và hình ảnh Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết phục trang nông dân, thay mặt cho các vị lãnh đạo cấp cao, đại diện Đảng, Nhà nước, bộ, ngành, trung ương và địa phương bước xuống ruộng cầm cày, điều khiển trâu khai hội tịch điền Đọi Sơn đã làm sống lại không khí ngày lễ hội mang nhiều ý nghĩa này. Rồi tiếp theo những năm sau đó cũng vào ngày này Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và dịp đầu năm Đinh Dậu 2017. Chủ tịch nước Trần Đại Quang theo gương người tiền nhiệm xuống đồng cày ruộng khai trương lễ tịch điền Xuân Mậu Tuất 2018, vẫn là hình ảnh gây nhiều xúc động, khích lệ nông dân vào mùa vụ, ngoài ước mong một năm mới mưa thuận gió hòa, nhà nhà bội thu, phát huy truyền thống tốt đẹp của tiền nhân còn mang ý nghĩa đặc biệt cho thấy Đảng, Nhà nước rất quan tâm đến nông nghiệp và đời sống nông dân dù nước ta đang tiến ra sân chơi thế giới trong tư thế hội nhập với nền kinh tế các nước phát triển nhưng vẫn giữ trọng tâm nước ta là một nước nông nghiệp và đang đẩy mạnh việc thực hiện chính sách “tam nông”.

Năm nay, đầu năm Kỷ Hợi 2019, sẽ là một năm đặc biệt, ghi dấu ấn khi việc khai lễ tịch điền cầm cày điều khiển trâu khai mở những luống cày đầu tiên ở Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam phát động nông dân vào vụ mùa với ước mong mưa thuận, gió hòa, nông dân bội thu trong năm Kỷ Hợi. Lễ hội tịch điền năm nay càng có thêm ý nghĩa khi niềm tin và hy vọng của người dân cả nước vào Đảng và chính quyền, cũng sẽ được người nông dân nói riêng gửi gắm vào những luống cày khai mở ruộng đồng ở xã Đọi Sơn, nơi phát khởi của lễ hội tịch điền đầy ý nghĩa.

Nông dân nước ta bao đời nay chính là lực lượng làm ra thóc gạo, góp sản phẩm nông nghiệp làm hàng hóa xuất khẩu và đứng ở vị thế nhất, nhì thế giới sau những năm đổi mới. Nhưng thực tế đất canh tác mất dần cho những dự án sân golf tràn lan ở nhiều địa phương trên cả nước, đó là chưa kể đến việc chuyển đổi vật nuôi, cây trồng tự phát của người nông dân do sự quản lý yếu kém và thực hiện chủ trương Nhà nước thiếu trách nhiệm của cán bộ các ngành có liên quan tới đời sống nông dân, do đó đời sống nông dân vẫn nghèo, sản phẩm làm ra chỉ loay hoay ở cái vòng lẩn quẩn kìm hãm phát triển nông nghiệp là “mất mùa được giá, được mùa rớt giá”. Chính vì thế nên nông dân cũng cứ loay hoay trên mảnh đất của mình là “trồng cây gì, nuôi con gì” khiến cho đất trồng lúa mất dần bởi các dự án nuôi tôm công nghiệp và hết nuôi tôm công nghiệp vì thất bại bởi ô nhiễm nguồn nước, môi trường người nông dân chỉ còn biết lên liếp trồng dừa và thay vì đất trồng lúa được mở rộng đã bị thu hẹp lại bởi những mảnh vườn manh mún. Vấn đề này đã đặt nước ta, một nước thuần nông, xuất khẩu gạo nhất, nhì thế giới trong một tương lai không xa sẽ phải đối phó với nguy cơ an ninh lương thực.

Khai hội tịch điền, mở đầu vụ mùa trong năm mới với ước mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đời sống người nông dân được no ấm, giàu có, cuộc sống tốt đẹp hơn là điều tất nhiên. Không chỉ thế, việc Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng xuống cày ruộng khai mạc lễ hội tịch điền năm Kỷ Hợi 2019 còn tái hiện lại hình ảnh của các vị vua anh minh, thương dân, quan tâm tới nông nghiệp và quyết liệt chống tham nhũng. Chắc chắn trong năm mới này người nông dân hy vọng nhiều hơn nữa ở chính sách “tam nông” và ít ra, đất dành cho canh tác nếu không được mở rộng thêm thì cũng đừng mất dần bởi những dự án sân golf quá lãng phí từ những nhóm lợi ích thường là có cấu kết, núp bóng của tham nhũng phía sau.

 TỪ KẾ TƯỜNG

Nên đọc

TP.HCM tổ chức Lễ hội đường sách mừng Tết Kỷ Hợi 2019

Người dân TP. HCM đón lễ hội “Việt Nam - Nhật Bản” lần thứ 6

Hạ Long lại “chơi sang” với Lễ hội hoa xuân quy mô nhất miền Bắc

Top 5 sự kiện Văn hóa tiêu biểu nhất năm 2018 xướng tên Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng