Kinh doanh container - không dễ “xơi”!

(NTD) - Hình ảnh những hàng xe container hoành tráng nối đuôi nhau tại cảng Cát Lái hay các cửa khẩu như Mộc Bài, Long An... không còn xa lạ với nhiều người. Xã hội phát triển, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng tăng và trong thị trường logistics - dịch vụ cung cấp, vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng - thì loại hình container luôn là lựa chọn hàng đầu bởi những tiện ích mà nó mang lại. Cũng từ đó, kinh doanh container là một mảng đang được nhiều doanh nghiệp nhắm đến.

“Chất” từ xe đến tài

Không thể thống kê hết được tất cả các nhãn hiệu xe container đang vận hành hiện nay, nhưng rõ ràng đây là một mặt hàng kinh doanh không dành cho những người... ít tiền. Để có được một chiếc container hoàn chỉnh chạy hàng, đầu tiên là phải sắm cái đầu kéo. Đầu kéo hiện nay cũng khá nhiều loại, nhiều giá. Dạo một vòng quanh các bãi xe container, có thể “choáng” với hàng loạt những hiệu xe được chào bán. Chẳng hạn loại “được được” như Howo A7 thì tầm 1,3 tỷ đồng, Hyundai HD 1000 1.8 tỷ đồng, thấp hơn thì Hino 700 một cầu 900 triệu đồng, ChengLong 700 triệu đồng... Khi đã có đầu kéo, chủ xe cần phải sắm thêm cái container để chứa hàng với các loại trọng tải như: 10, 20, 40 Feet và giá dao động cũng từ vài trăm triệu đến cả tỷ bạc.

Những nhà xe nào có dư điều kiện sắm ngay những con xe mới keng về để chạy, còn những nhà xe yếu vốn hơn một chút thì chọn cách thức khác: Kinh doanh xe cũ. Tuy vậy, đây cũng là một bài toán không hề đơn giản bởi lẽ nếu người mua xe không có kinh nghiệm sẽ dễ mua phải những chiếc xe bị hỏng máy, thậm chí ngay cả những thợ xe “có nghề” cũng có khi vẫn bị qua mắt bởi những chiếc xe đã từng có tì vết được “mông má” quá khéo. Lúc này thì tiền cá quá tiền cơm. Do tải trọng lớn nên chỉ cần một hư hỏng nhỏ cũng ảnh hưởng đến việc vận hành của chiếc xe. Vì thế, chủ xe phải bỏ cả đống tiền ra để sửa có khi cộng lại cũng bằng hoặc thậm chí hơn cả tiền bỏ ra để mua xe mới.

Nói về “tài công” - những người ngồi sau vô lăng chiếc container thì lại là một câu chuyện không hề đơn giản. Không giống với những loại xe khác, điều kiện để có thể trở thành tài xế container khá rát: Trước kia, tài xế container chỉ cần có bằng C là đủ nhưng sau khi Luật Giao thông đường bộ được sửa đổi thì người điều khiển container phải có bằng FC, phải đủ 24 tuổi trở lên, sức khỏe tốt, giấy phép lái xe phải có hạng C, D hoặc E, thời gian hành nghề lái xe một năm trở lên và nhất là phải có 50.000km lái xe an toàn trở lên...

Tuy nhiên, những điều kiện “phần cứng” ấy cũng chưa hẳn đủ để bảo đảm cho một tài xế container có thể trụ vững được với nghề. Bản thân người viết bài đã từng chứng kiến những “trận thư hùng” nghẹt thở, khi các tài xế điều khiển chiếc xe to vật, chen nhau từng xăng ti mét để có thể qua cửa khẩu. Sức khỏe, bằng cấp, thời gian lái xe chỉ là điều kiện cần. Còn điều kiện đủ để phân biệt trình độ một người ngồi sau vô lăng chiếc container chính là kỹ thuật lái, khả năng ứng phó, tầm quan sát và kể cả độ “chì” khi tham gia giao thông. Chính vì vậy mà trong giới tài xế container ngấm ngầm có một mặc định bất thành văn: Đừng đem bằng cấp hay tuổi tác ra để khè nhau trong nghề này, chiếu trên chiếu dưới còn được phân định ở bản lĩnh, cách xử lý tình huống và thậm chí là cả năng khiếu lái xe.

Kinh doanh xe container là một lĩnh vực đầu tư vô cùng hấp dẫn. Ảnh minh họa

Hấp dẫn và mạo hiểm

Với những hàng hóa xuất nhập tại các cảng, việc sử dụng container gần như là lựa chọn duy nhất bởi hàng hóa đựng trong container sẽ luôn được bảo đảm, an toàn, không thất thoát; nhất là rất tiện lợi trong việc vận chuyển bởi cấu tạo đặc biệt của loại xe này là đầu kéo rời với container (công) đựng hàng phía sau nên có thể bốc dỡ chiếc công từ xe này qua xe khác một cách gọn ghẽ mà không ảnh hưởng gì đến hàng trong công cả.

Hình thức kinh doanh phổ biến của các nhà xe hiện nay không phải theo kiểu làm công ăn lương, mà là ăn chia theo tỷ lệ 4-6. Mối quan hệ này giống kiểu đối tác làm ăn hơn là chủ - người làm thuê. Trong đó, nhà xe cung cấp xe, nguồn hàng, còn tài xế chịu tiền xăng dầu. Ai chạy nhiều hưởng nhiều, ai chạy ít hưởng ít.

Tuy thoạt nhìn có vẻ “ngon ăn” như vậy, nhưng bất cứ ai có sự am hiểu về loại hình kinh doanh này đều nhận thấy một kinh nghiệm máu xương: Đây là một “cuộc chơi” hoàn toàn không đơn giản. Để có thể trụ vững, người chơi cần phải có một bản lĩnh vững vàng không chỉ về vốn mà còn về kinh nghiệm, khả năng cân đối tài chính, khả năng quan hệ với chủ hàng lẫn tài xế. Trên thực tế, có không ít nhà xe đã thua thê thảm khi nhảy vào kinh doanh container khi không nắm vững những yếu tố trên, như trường hợp của nhà xe ĐT là một ví dụ. Nhà xe này đầu tư một lúc hơn 20 chiếc container mới keng vào kinh doanh. Tuy vậy, do lượng xe nhiều, không có kinh nghiệm điều phối nên sau một thời gian, nhà xe ĐT gặp hàng loạt vấn đề khi không đáp ứng được yêu cầu của chủ hàng, không quản lý được tài xế, số tiền ứng ra quá nhiều, số tiền thu lại không như mong đợi, tiền vay ngân hàng để mua xe hàng tháng phải trả đến rát mặt. Và chỉ sau chưa đầy một năm kinh doanh, nhà xe này đã lỗ trắng lên đến con số chục tỷ đồng.

Coi chừng “sụp ổ voi”

Tuy vậy, ngay cả với những người có đầy đủ bản lĩnh lẫn khả năng điều phối mọi việc thì vẫn có lúc “sụp ổ voi” như thường bởi có một yếu tố mà bất kỳ người kinh doanh vận tải nói chung và kinh doanh container nói riêng đều hết sức quan ngại: Hên xui. Tài xế cứng tay nghề, chạy cẩn thận, thế nhưng đang yên đang lành, tự nhiên bị một xe khác đâm vào đuôi hoặc ngang hông, thế là phải mất cả trăm triệu đồng ra để sửa và xe phải nằm bãi, không thể đi... kiếm tiền. Tệ hơn, xe chạy đúng tốc độ, đúng luật, lại có một chiếc gắn máy nào đó phóng nhanh vượt ẩu, gặp đường mưa trơn trượt chui thẳng vào gầm. Tai nạn xảy ra, luật bất thành văn là cứ phải đền, dù soi ra đủ kiểu thì hoàn toàn không phạm phải bất cứ lỗi nào.

Bên cạnh đó, nồi cơm của nhà xe gắn kết mật thiết với chủ hàng, khi chủ hàng xảy ra chuyện, nhà xe cũng lao đao. Chẳng hạn như nhà xe HC là một ví dụ. HC đầu tư xe để chuyên chở hàng cho Asanzo. Khi doanh nghiệp này gặp vấn đề, hàng loạt xe container phải nằm bãi và trong cái thị trường khá khốc liệt này, việc đi tìm một chủ hàng mới ăn ý, không phải là điều đơn giản.

Không thể phủ nhận rằng việc kinh doanh loại hình xe container là một lĩnh vực đầu tư vô cùng hấp dẫn. Tuy vậy, để có thể kiếm chác được một phần trong miếng bánh thơm ngon này lại là chuyện mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng phải vắt óc bởi đây không chỉ là “cuộc chơi’ của tiền và những mối quan hệ.

VƯƠNG LIỄU HẰNG

Nên đọc