Đông Khuyết Đài thay áo mới tạo dấu ấn cho di tích Cố đô

Câu chuyện của ngôi đài cũ

Đông Khuyết Đài được xây dựng từ thời Vua Gia Long (1804), có tổng diện tích 1.783m2 nằm ở phía đông của Đại nội Huế. Cùng với Nam Khuyết Đài (Ngọ Môn), Bắc Khuyết Đài (lầu Tứ Phương Vô Sự), Tây Khuyết Đài (gần cổng Chương Đức), Đông Khuyết Đài đóng vai trò cho việc phục vụ quan sát và phòng thủ. Ngôi đài nằm gần cổng Hiển Nhơn, phía trước có vòng hào bao phủ thuộc hệ thống bên ngoài bảo vệ Hoàng thành (hồ Ngoại Kim Thủy).

Chiến tranh tàn khốc đã hủy hoại công trình mang giá trị lịch sử, tất cả gần như đã đổ nát chỉ còn lại phế tích. Cho đến năm 2013, Đông Khuyết Đài mới được phục hồi như kiến trúc ban đầu. Đồng thời, tôn tạo thêm sân vườn, hệ thống thoát nước và chiếu sáng.

Sau khi được phục hồi, Đông Khuyết Đài bắt đầu đón khách du lịch, nơi đây là điểm đến dành cho những ai yêu mến văn hóa - lịch sử cung đình Huế. Song, vẻ đẹp ấy của cố đô lại có phần đối lập với sự heo hút của các sản phẩm và dịch vụ du lịch. Khách du lịch đơn thuần chỉ đến tham quan và gần như thờ ơ hoàn toàn với các dịch vụ du lịch. Điều này phần nào đó không phù hợp với tiềm năng du lịch của Huế và nguyên nhân đó chính là cơ duyên để Đông Khuyết Đài một lần nữa phải “thay đổi”.

Năm 2019, với một “diện mạo” mới và những hoạt động mới như trưng bày các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, các buổi biểu diễn và giới thiệu của các nghệ nhân, không gian thưởng trà và cà phê... Đông Khuyết Đài đang dần trở thành điểm hẹn lý tưởng cho du khách khi đến với Cố đô Huế.

Không gian bên trong Đông Khuyết Đài.

Đông Khuyết Đài của hiện tại

Hiện nay, Đông Khuyết Đài đang nhận được sự đầu tư từ dự án Đông Khuyết Đài - The Mosaic of Hue. Nội thất bên trong đã có nhiều thay đổi để có thể trở thành showroom trưng bày các sản phẩm thủ công mỹ nghệ được chế tác từ những nghệ nhân có tay nghề cao. Tuy nhiên, với những hoạt động này, có nhiều ý kiến cho rằng Đông Khuyết Đài sẽ chỉ đơn thuần là một nơi để kinh doanh và đánh mất đi những giá trị văn hóa - lịch sử vốn có. Trao đổi về vấn đề này, anh Nghiêm Đình Toàn, CEO The Mosaic of Hue cho biết: “Là người làm kinh doanh, chúng tôi không phủ nhận lợi nhuận là mục đích chính trong các hoạt động của mình. Tuy nhiên, chúng tôi không tiếp cận khách hàng bằng những món hàng đơn thuần, mà thay vào đó là những câu chuyện, những trải nghiệm thật sự của mình từ chính những sản phẩm và con người làm nên sản phẩm đó. Chính sự đồng cảm trong những câu chuyện này đã khiến khách hàng cảm thấy việc sở hữu những sản phẩm này chính là sở hữu một phần văn hóa Việt”.

Đông Khuyết Đài vốn dĩ là một di tích lịch sử nên việc thay đổi nội thất bên trong vô cùng quan trọng, nhiều người lo ngại về việc ngôi đài cũ sẽ mất đi “chính mình”, về chuyện này, anh Đình Toàn chia sẻ: “Đầu tiên, phải thừa nhận rằng, việc thiết kế Đông Khuyết Đài là một thử thách rất lớn, bởi không chỉ từ chính chức năng là nơi giới thiệu sản phẩm thủ công chất lượng cao Việt Nam, không gian biểu diễn nghệ thuật mà trên hết, đó chính là cách ứng xử của chúng tôi đối với một công trình di tích.

Đông Khuyết Đài nằm ở phía đông Đại nội Huế.

“Ứng xử với một di tích theo quan điểm của chúng tôi, đó chính là tôn trọng những vật liệu, những dấu tích thời gian đã tạo nên sự hiện hữu này. Từ đó, chúng tôi tạo nên một hệ vách poly ‘mềm - xốp’ bao bọc không gian hoạt động mới, đối lập với sự ‘cứng - nặng’ của những vách gỗ hiện trạng. Đồng thời, hệ vách này, hoàn toàn có thể di chuyển được nhằm đáp ứng nhiều chức năng và các kịch bản vận hành sau này. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ dừng lại ở việc thiết kế, thi công tại Huế gặp rất nhiều khó khăn, khi chúng tôi phải làm việc với những nhà thầu khác nhau với cách thức thi công riêng lẻ. Quan trọng nhất do yếu tố bảo tồn nên việc tác động đến hiện trạng, kết cấu toà nhà là điều bị hạn chế đến mức tối đa. Mặc dù vậy, cùng với sự nỗ lực, hợp tác và linh hoạt trong thi công, chúng tôi cũng đã hoàn thiện công trình ở điều kiện tốt nhất” - anh Đình Toàn nói thêm.

Trên thực tế, Đông Khuyết Đài chỉ là một tòa nhà nhỏ nằm ở mặt đông của Đại Nội, nếu xét về lịch sử nơi đây không có quá nhiều câu chuyện. Tuy nhiên, chính bởi lẽ đó, Đông Khuyết Đài có một sự tự do nhất định trong việc kể về chính nó hiện nay, cũng như là nơi khởi nguồn cho những câu chuyện mà nó sẽ tạo ra, từ thời điểm này. Văn hóa - lịch sử là một quá trình, mà chúng ta đang ở trong quá trình đó. Việc thay đổi từ thiết kế cho đến mô hình du lịch đã giúp cho Đông Khuyết Đài có thêm nhiều sắc màu tươi mới, khách du lịch có ấn tượng sâu sắc, không chỉ riêng về một ngôi đài nhỏ mà cho cả cố đô và con người nơi đây. Do đó, sự thay đổi này là thật sự cần thiết, cần có những sự khai phá mới mẻ dựa trên những nền tảng văn hóa - lịch sử để đáp ứng được nhu cầu thực tiễn của khách du lịch.

Hoạt động thưởng trà tại đây được thực hiện bởi các trà nương.

Đức Tiến

Nên đọc

Huế ra mắt Trung tâm giám sát điều hành đô thị thông minh

Hà Nội nêu tên hàng loạt doanh nghiệp địa ốc nợ thuế trong tháng 7

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ làm việc tại Bình Định

Doanh nghiệp bất động sản ở TP.HCM nợ 2.400 tỷ đồng tiền thuế