Ngày 10/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức hội thảo "Truyền thông nâng cao nhận thức, tạo chuyển động xã hội nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW". Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, PGS.TS Phạm Ngọc Linh và Trưởng ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam, ThS Lê Thanh Tùng chủ trì hội thảo.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, PGS.TS Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của truyền thông trong thực hiện mục tiêu của Nghị quyết 57. Theo ông, sau khi Nghị quyết được ban hành, Chính phủ đã triển khai các chương trình hành động, trong đó có chương trình riêng về công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức, hình thành tư duy đổi mới, thúc đẩy hành động cụ thể trong toàn hệ thống chính trị và trong xã hội.
PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam
Liên hiệp Hội Việt Nam đã ban hành chương trình hành động cụ thể hóa Nghị quyết 57, xác định mục tiêu, yêu cầu và bốn nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho đến năm 2030. Hội thảo lần này được xem là diễn đàn quan trọng để hệ thống báo chí, các nhà khoa học, các chuyên gia truyền thông cùng trao đổi, đề xuất giải pháp truyền tải hiệu quả tinh thần Nghị quyết vào đời sống xã hội, trước hết là làm thay đổi nhận thức về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Chia sẻ tại hội nghị, TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam nhận định vai trò truyền thông chính sách nằm ở chỗ biến những văn bản, quy định mang tính hành chính thành ngôn từ đời thường mà mọi người dễ hiểu. Theo ông, khi các cơ quan truyền thông làm tốt công việc này, người dân sẽ nắm rõ chính sách đó hướng đến đối tượng nào, giúp giải quyết khó khăn gì trong cuộc sống, tạo ra cơ hội và lợi ích thực tế ra sao, đồng thời biết cần thực hiện những bước cụ thể nào để hưởng lợi từ chính sách đó.
TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam
Hàn Quốc đầu tư hơn 120 triệu USD mỗi năm cho truyền thông khoa học công nghệ thông qua Science Museum Network, K-Science TV và chiến dịch khoa học trong trường học, doanh nghiệp. Kết quả là 80% người dân Hàn Quốc thường xuyên theo dõi thông tin khoa học công nghệ. Singapore thực hiện chương trình Research, Innovation and Enterprise đầu tư 25 tỷ SGD giai đoạn 2021-2025, trong đó một phần dành cho truyền thông và mỗi công trình nghiên cứu đều phải có kế hoạch truyền thông kèm theo.
Còn theo TS Nguyễn Ngọc Sơn - Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, để hiện thực hóa vai trò truyền thông trong việc nâng cao nhận thức và tạo chuyển động xã hội cho Nghị quyết 57-NQ/TW, các cơ quan báo chí trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam cần xây dựng lộ trình cụ thể với mục tiêu ngắn hạn là thiết lập các chuyên mục cố định, ngân hàng câu hỏi - đáp và kênh truyền thông trên các nền tảng số, đồng thời hình thành chiến lược dài hạn từ ba đến năm năm nhằm xây dựng hệ sinh thái truyền thông liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan báo chí, tổ chức khoa học và cộng đồng mạng xã hội để tạo dòng chảy thông tin liên tục về khoa học công nghệ đến công chúng.
Chiến lược Chuyển đổi số báo chí được Chính phủ phê duyệt ngày 6 tháng 4 năm 2023 đặt mục tiêu đến năm 2025 có 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số trong nước, đến năm 2030 có 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tập trung và ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động, đồng thời 100% cơ quan báo chí vận hành mô hình tòa soạn hội tụ và sản xuất nội dung theo xu hướng báo chí số tiên tiến trên thế giới.
Về nguồn nhân lực, các cơ quan báo chí cần tăng cường đào tạo kỹ năng truyền thông khoa học cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, đồng thời mạnh dạn tuyển dụng nhân sự trẻ vừa am hiểu báo chí vừa có kiến thức về công nghệ để có thể chuyển tải những kiến thức khoa học phức tạp thành nội dung dễ hiểu, gần gũi với đời sống người dân. Nghị quyết 57-NQ/TW đặt ra yêu cầu chuyển dịch mô hình tăng trưởng dựa trên tri thức, do đó truyền thông phải đi trước về nhận thức, đồng hành trong triển khai, tạo áp lực tích cực trong giám sát và tạo cảm hứng sáng tạo cho toàn xã hội, bởi một nền khoa học công nghệ mạnh chỉ có thể hình thành khi xã hội tin vào khoa học, hiểu khoa học và tham gia vào khoa học.
Đồng quan điểm, ThS Nguyễn Hữu Giới - Chủ tịch Hội Thư Viện Việt Nam cho rằng, hiện công tác truyền thông về Nghị quyết 57 vẫn chưa được triển khai mạnh mẽ, chưa tạo được sức lan tỏa tương xứng với tầm quan trọng của nghị quyết. Do đó, tác giả đề xuất chín nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó nhấn mạnh: nghiên cứu sâu và truyền thông thường xuyên về nội dung nghị quyết; cập nhật liên tục các thông tin mới lên các nền tảng của trang thông tin vusta; tổ chức các chuyên đề, tọa đàm, diễn đàn khoa học; phát huy vai trò của Báo Tri thức và Cuộc sống; đẩy mạnh truyền thông trên website, mạng xã hội; tăng cường xã hội hóa nguồn lực truyền thông…
Dưới góc độ của Nhà báo, ông Ngô Đức Hành, đến từ Tạp chí Cầu đường Việt Nam đề xuất Liên hiệp Hội Việt Nam cần có một chiến lược truyền thông tổng thể với ba hướng triển khai đồng thời và bổ trợ lẫn nhau. Hướng đầu tiên là truyền thông đại chúng, trong đó cần phát huy tối đa sức mạnh của toàn bộ hệ thống báo chí thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam thông qua việc xây dựng các Đề án, chương trình hành động cụ thể, kế hoạch ngắn hạn theo quý hoặc theo năm cũng như định hướng dài hạn trên năm năm để đảm bảo tính liên tục và hiệu quả lâu dài.
Nhà báo Ngô Đức Hành - Tạp chí Cầu đường Việt Nam
Đặc biệt, ông Hành nhấn mạnh cần xây dựng nội dung truyền thông theo hình thức "Hỏi - Đáp" về Nghị quyết 57-NQ/TW, trong đó thiết lập một "ngân hàng câu hỏi" tập hợp những thắc mắc phổ biến nhất, những nội dung thiết yếu nhất mà các tổ chức, hội viên và công chúng quan tâm, từ đó có câu trả lời chuẩn xác và dễ hiểu cho từng vấn đề. Đồng thời, ông cũng đề nghị mỗi cơ quan báo chí, tạp chí trong hệ thống nên dành riêng một chuyên mục cố định chuyên sâu về truyền thông và giải đáp các vấn đề liên quan đến Nghị quyết 57-NQ/TW, giúp bạn đọc có thể theo dõi thường xuyên và nắm bắt đầy đủ thông tin.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia, nhà khoa học và lãnh đạo các cơ quan báo chí đã đưa ra những phân tích sâu sắc về vai trò then chốt của truyền thông trong việc đưa Nghị quyết 57-NQ/TW đi vào cuộc sống, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể để tạo đột phá cho khoa học công nghệ Việt Nam.