Truy xuất nguồn gốc là khả năng theo dõi, nhận diện được một số đơn vị sản phẩm qua từng công đoạn của quá trình sản xuất, chế biến, lưu trữ, vận chuyển và kinh doanh. Hiểu một cách cụ thể, truy xuất nguồn gốc một sản phẩm cụ thể nào đó tức là phải truy xuất được thông tin theo chuỗi và phải có cơ sở dữ liệu để đảm bảo thông tin được minh bạch, rõ ràng theo thời gian thực của sản phẩm đó, nghĩa là không phải chỉ truy xuất một khâu, một công đoạn làm ra sản phẩm đó.
Nằm trong chuỗi các sự kiện chào mừng Đại hội đoàn các cấp, hướng đến Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII, ngày 22/03 sẽ diễn ra Hội thảo “Truy xuất nguồn gốc - Ứng dụng nền tảng số trong hỗ trợ kết nối, tiêu thụ nông sản Việt”.
Hội thảo do Đoàn thanh niên Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Đoàn thanh niên Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Đoàn thanh niên Bộ Công Thương phối hợp tổ chức.
Câu chuyện nâng cao giá trị cho nông sản Việt Nam trong đó có vai trò của truy xuất nguồn gốc thời gian gần đây được nhắc đến nhiều hơn, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường, người tiêu dùng, cơ quan quản lý trong và ngoài nước ngày càng đòi hỏi cao hơn về chất lượng, an toàn và sự minh bạch của sản phẩm hàng hóa. Việc áp dụng các giải pháp, công nghệ tiên tiến trong sản xuất và toàn bộ chuỗi cung ứng được xem là chìa khoá để nâng cao năng lực cạnh tranh, giúp doanh nghiệp bứt phá trong bối cảnh thị trường đầy biến động như hiện nay.
Việc truy xuất nguồn gốc giúp cho các nhà sản xuất minh bạch thông tin trong toàn chuỗi liên kết tạo ra giá trị của sản phẩm (từ đầu vào đến quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm); giúp doanh nghiệp kiểm soát được những rủi ro phát sinh khi theo dõi, xác minh toàn bộ đường đi của sản phẩm, hàng hoá, đồng thời tạo sự tin tưởng từ khách hàng và uy tín cho sản phẩm trên thị trường; bên cạnh đó, truy xuất nguồn gốc hàng hoá tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động thương mại. Đối với xuất khẩu hàng hoá, truy xuất nguồn gốc giống như hàng rào kỹ thuật, nếu không đáp ứng được yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh; khi áp dụng truy xuất nguồn gốc vào hàng hoá xuất khẩu, tức là doanh nghiệp đã tiến thêm một bước trong việc hội nhập sâu vào chuỗi giá trị chung trong quá trình toàn cầu hoá. Đối với hàng hoá nhập khẩu, thông qua việc truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp có thể kiểm soát được chất lượng hàng hoá nhập khẩu tốt hơn, tạo sự cạnh tranh bình đẳng giữa hàng nhập khẩu và hàng sản xuất trong nước, tạo được niềm tin cho người tiêu dùng.
Đối với khách hàng, truy xuất nguồn gốc là giải pháp kiểm tra chất lượng sản phẩm hiệu quả, nhanh gọn và chính xác nhất. Thông qua truy xuất nguồn gốc, người tiêu dùng có thể trực tiếp tìm hiểu, thu thập thông tin về sản phẩm họ cần mua một cách đầy đủ và chi tiết. Qua đó, hạn chế mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là những sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ như thực phẩm, dược phẩm,... Giúp nhà bán lẻ hàng hoá dễ dàng trong hoạt động kiểm soát rủi ro phát sinh trong quá trình vận chuyển, bảo quản và tiêu thụ hàng hoá bằng các thông tin chính xác trong chuỗi tạo giá trị của hàng hoá.
Đối với Nhà nước, thông qua hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về truy xuất nguồn gốc, Nhà nước tạo cho doanh nghiệp một sân chơi chung, cạnh tranh lành mạnh, đồng thời tạo được hàng rào kỹ thuật để bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất trong nước, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Mặt khác, Nhà nước tạo điều kiện để đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động truy xuất nguồn gốc, tạo môi trường cung cấp, ứng dụng nhiều giải pháp khác nhau, giúp hoạt động truy xuất nguồn gốc của Việt Nam được kết nối và có được sự thừa nhận của quốc tế.
Vì vậy các chuyên gia cũng như nhiều cơ sở sản xuất cho biết, tem truy xuất nguồn gốc rất cần thiết, vì nó không chỉ thể hiện được nguồn gốc, xuất xứ của hàng hoá, cung cấp thông tin đầy đủ cho người tiêu dùng, mà còn bảo vệ uy tín của doanh nghiệp. Ðặc biệt là tránh tình trạng hàng giả, hàng nhái.
Hội thảo với sự tham gia của các diễn giả là các chuyên gia đầu ngành, các doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực nông nghiệp, những thông tin hữu ích mà hội thảo mang tới không chỉ giúp nhà quản lý, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sản xuất, phân phối và người tiêu dùng hiểu sâu hơn quy định, hoạt động truy xuất nguồn gốc các sản phẩm nông sản phân phối trong nước và xuất khẩu, qua đó, chủ động ứng dụng công nghệ để tiến thêm một bước trong việc thâm nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao vị thế của sản phẩm nông sản Việt Nam.
Hội thảo lần này còn là diễn đàn mở để các doanh nghiệp chia sẻ những thông tin và kinh nghiệm trong việc xây dựng, quản lý các hệ thống truy xuất nguồn gốc có khả năng liên thông với nhau, việc áp dụng những công cụ để số hóa chuỗi giá trị nông sản và sử dụng các ưu thế về truy xuất nguồn gốc để xúc tiến thương mại với các thị trường trong và ngoài nước.