Tiêu chuẩn ISO/IEC 30194:2024 hướng dẫn thực hành tốt nhất để xây dựng và quản lý những dự án ứng dụng Internet vạn vật (IoT) và mô hình số (Digital Twin) do Ủy ban kỹ thuật ISO/IEC JTC 1/SC 41 soạn thảo. Trong bối cảnh IoT và mô hình số ngày càng xuất hiện nhiều trong sản xuất, giao thông, đô thị thông minh hay nông nghiệp, sự ra đời của tiêu chuẩn này được kỳ vọng sẽ giúp các dự án trở nên minh bạch, mạch lạc và dễ đánh giá hơn.
Tiêu chuẩn đưa ra khung mô tả thống nhất cho các dự án IoT và mô hình số, bảo đảm rằng mọi tài liệu, báo cáo hay kế hoạch đều được trình bày rõ ràng, dễ hiểu và dễ chia sẻ. Khi sử dụng cùng một khung mô tả, các tổ chức có thể giảm đáng kể sự khác biệt trong cách trình bày dự án, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá, học hỏi và mở rộng.
ISO/IEC 30194:2024 – Tiêu chuẩn mới hỗ trợ triển khai IoT và mô hình số hiệu quả
Một điểm nhấn quan trọng của tiêu chuẩn là khả năng tăng cường chia sẻ kinh nghiệm giữa các tổ chức. Khi các dự án được viết theo cùng một cấu trúc, việc đọc hiểu, phân tích và rút kinh nghiệm từ các dự án khác trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Điều này đặc biệt hữu ích với những quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nơi doanh nghiệp thường cần học hỏi từ các mô hình thành công của quốc tế. Việc chuẩn hóa cách viết dự án cũng giúp các phần mềm, công cụ quản lý dự án IoT dễ phối hợp với nhau hơn, do chúng dựa trên cùng một cấu trúc mô tả. ISO cho biết tiêu chuẩn này còn có thể kết hợp với các tài liệu khác, ví dụ IEC 62559, để hình thành một bộ hướng dẫn đầy đủ và nhất quán hơn cho việc xây dựng và vận hành các dự án IoT hoặc mô hình số.
Tại Việt Nam, việc chuyển đổi số đang được phát triển mạnh mẽ, ISO/IEC 30194:2024 mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Nhiều dự án IoT và mô hình số trong nước hiện vẫn mang tính rời rạc, thiếu chuẩn mực chung, khiến quá trình đánh giá, quản lý và mở rộng gặp nhiều hạn chế. Việc áp dụng tiêu chuẩn này sẽ giúp các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và nhóm kỹ thuật mô tả dự án mạch lạc hơn, tránh tình trạng thiếu thông tin hoặc báo cáo trình bày theo nhiều kiểu khác nhau. Khi dự án được mô tả rõ ràng ngay từ đầu, quá trình triển khai thực tế cũng trở nên hiệu quả hơn, hạn chế lãng phí nguồn lực và tránh trùng lặp.
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng tiếp cận bài học và kinh nghiệm quốc tế hơn. Một dự án tại Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu, nếu tuân theo ISO/IEC 30194:2024, sẽ có cấu trúc tương tự như một dự án tại Việt Nam. Điều này cho phép doanh nghiệp trong nước rút kinh nghiệm một cách thuận lợi, rút ngắn thời gian thử nghiệm và giảm chi phí. Ngoài ra, khi làm việc với các tập đoàn quốc tế, việc sử dụng cùng một tiêu chuẩn càng giúp tăng độ tin cậy và khả năng hợp tác, nhất là trong các dự án sản xuất thông minh hay đô thị thông minh.
Nếu được áp dụng rộng rãi, tiêu chuẩn sẽ góp phần xây dựng một môi trường triển khai IoT và mô hình số chuyên nghiệp hơn tại Việt Nam. Các cơ quan quản lý cũng có thể sử dụng tiêu chuẩn như một tài liệu tham khảo để đánh giá dự án, đảm bảo tính minh bạch và khoa học trong công tác quản lý, từ đó, giúp đẩy mạnh phát triển công nghiệp số, hạ tầng số và kinh tế số.