| Phương tiện thu gom của lực lượng rác dân lập phần lớn là tự chế, thô sơ, không bảo đảm yêu cầu quy định. |
Khó quản lý lực lượng thu gon rác
TP.HCM có gần 13 triệu dân, mỗi ngày thải ra khoảng 8.000 tấn rác sinh hoạt. Hàng chục năm nay, lực lượng thu gom rác dân lập đã đóng vai trò hết sức quan trọng, khi xử lý tới 60% số lượng rác nói trên. Tuy nhiên, đã có nhiều ý kiến than phiền về tính không chuyên nghiệp của lực lượng này, dẫn tới ô nhiễm môi trường, gây bức xúc cho người dân.
Ông Hồ Phương, Phó Chủ tịch UBND Q.Bình Thạnh cho biết, lực lượng thu gom rác dân lập chủ yếu là người có trình độ thấp, ý thức công việc chưa cao. Vì là tự phát nên phương tiện và quy trình thu gom còn rất hạn chế. Theo ông Phương, trên địa bàn Q.Bình Thạnh hiện có khoảng 22 đường dây thu gom rác dân lập với 3 xe tải, 27 xe máy ba gác và 13 thùng 660 lít (tự chế). Lực lượng này thường không tập trung rác tại tất cả điểm hẹn đã đăng ký (chỉ tập trung tại vài điểm) nên gây ra tình trạng quá tải và tập kết rác sớm so với quy định, ảnh hưởng đến giao thông và mỹ quan đô thị.
Tương tự, ông Đậu An Phúc, Phó Chủ tịch UBND Q.12 cũng đồng quan điểm, hiện trên địa bàn Q.12 có khoảng 199 đường dây rác dân lập, lực lượng này do UBND các phường quản lý. Theo báo cáo của phường, thì việc quản lý đường dây rác dân lập hiện gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, họ thu gom không đúng thời gian quy định, có khi 2-3 ngày mới đến lấy rác một lần và trong các hẻm nhỏ thường thu gom không hết rác, với lý do “hẻm nhỏ xe khó vào”.
Việc thu phí rác của lực lượng thu gom rác dân lập cũng gây bức xúc cho người dân. Theo Quyết định 88 của UBND TP.HCM, khu vực nội thành mức phí đối với hộ gia đình là 20.000 đồng/tháng (nhà mặt đường) và 15.000 đồng/tháng (nhà trong hẻm) nhưng lực lượng thu gom rác dân lập thu tới 30.000-35.000 đồng/tháng.
Liên quan đến việc thu phí, ông Nguyễn Gia Thái Bình, Phó Chủ tịch UBND Q.Bình Tân cho rằng, Quyết định 88 quy định thu phí vệ sinh đối với hộ gia đình từ 10.000-15.000 đồng/tháng, không đủ kinh phí hoạt động của tổ rác dân lập, dẫn đến tình trạng không gom rác hộ dân đến 2-3 ngày.
| Lực lượng thu gom rác dân lập hoạt động không thống nhất giờ giấc, lúc ban ngày, khi ban đêm. |
Không thể “loại trừ”
Nhiều ý kiến cho rằng, việc xóa bỏ lực lượng thu gom rác dân lập là không thể. Do đó, thành phố cần có cơ chế hỗ trợ để “nâng cấp” lực lượng này thành chính quy. Hiện nay, lực lượng này đang phát triển mạnh, do nhu cầu rác thải của thành phố ngày một lớn. Trong lúc các đơn vị chính quy chưa kham nổi việc thu gom rác thì việc cải tiến, nâng cao hiệu quả thu gom rác của lực lượng dân lập phải được coi trọng. Và, nếu thực hiện được điều này, mọi phiền toái từ rác dân lập sẽ được khắc phục.
Bởi thế, thành phố cần phải có nhiều cơ chế hỗ trợ để tạo điều kiện cho lực lượng thu gom rác dân lập chuyển đổi phương tiện thu gom theo đúng quy định. Bên cạnh đó, cần xây dựng chính sách chế độ bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn cho người lao động. Và, khi phát triển được tổ chức hợp tác xã cho hệ thống thu gom rác dân lập sẽ giúp định hình quy mô về phương tiện, nhân sự và chất lượng dịch vụ cho lực lượng này.
Ông Hồ Phương chia sẻ, UBND Q.Bình Thạnh đã làm việc với các đơn vị liên quan nhằm tìm các giải pháp tuyên truyền vận động, chấn chỉnh lực lượng thu gom rác (tiến tới lấy ý kiến người dân thay đổi đơn vị thu gom khi các lực lượng thu gom chậm trễ trong việc lấy rác). UBND Q.12 cũng đã yêu cầu UBND các phường có kế hoạch chuyển đổi hình thức, tinh gọn “đường dây” thu rác dân lập, cũng như thay đổi giờ lấy rác… nhằm tăng cường công tác quản lý của cấp phường, góp phần tăng mỹ quan đô thị trên địa bàn. Còn UBND Q.Bình Tân đã kiến nghị UBND TP.HCM cần điều chỉnh mức thu phí đối với hộ gia đình cho phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay, để nâng cao thu nhập cho lực lượng thu gom rác dân lập…
| “Đa số người thu gom rác dân lập không có hộ khẩu tại nơi làm việc ở TP.HCM, họ phải làm việc trong điều kiện không an toàn, thu nhập từ phí thu gom rác ít… Trong khi quận lại thiếu nhân sự nên việc quản lý gặp rất nhiều khó khăn và không đạt hiệu quả” - ông Trần Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND Q.3 thẳng thắn nhận định. |
Nhã Vy