TCVN 13584-1:2023 hố thu nước trên sàn có xi phông cho tòa nhà

Trước đây, hệ thống thoát nước trong nhà người ta thường tập trung toàn bộ các loại nước như nước mưa, nước thải sinh hoạt (từ khu vệ sinh, bếp,v.v…) vào một bể phốt rồi từ đó dẫn vào hệ thống cống thành phố.

Những ngày mưa, lượng nước từ trên mái chảy xuống rất nhiều, làm chất rắn trong bể phốt chưa kịp tiêu hủy đã phải trôi theo cống, gây tắc cống, đồng thời bốc mùi qua các nắp ga, miệng phễu thu. Thậm chí nước có thể dềnh ngược lên sàn khu vệ sinh tầng một, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Ngoài ra, mùi xú uế bốc lên cũng là một vấn đề khó giải quyết.

Do tính bất tiện của hệ thoát nước kiểu cũ, nên hiện nay, người ta phải chia đường thoát nước ra hai loại riêng biệt thành hệ thống thoát mưa và hệ thông thoát nước thải sinh hoạt mang theo chất thải rắn và lỏng. Hai hệ thống này cần phải được tách rời nhau. Nước thải sinh hoạt là loại nước thu từ các thiết bị nhà bếp, bồn tắm, sàn khu vệ sinh. 

Theo đó các thiết bị vệ sinh và thiết bị thu nước thải phải có ống xi phông ngăn hơi độc không cho xông ngược lên thiết bị. Xi phông (còn được gọi là bộ thoát nước) là bộ phận có một đầu gắn với lỗ thoát của bồn rửa mặt, một đầu gắn với đường ống nước thải, hình chữ U ngược. Xi phông có tác dụng vận chuyển nước thải sau khi rửa mặt, vệ sinh,… vào đường ống thoát nước. Xi phông phải đảm bảo chiều cao lớp nước lưu không dưới 5 cm và có bề mặt bên trong trơn nhẵn. Các lỗ thu nước (phễu thu, ga cống) phải có nắp che chắn, không để lọt rác chui vào làm tắc ống.

Còn đối với hố thu nước trên sàn có xi phông (trapped floor gully) chính là lưới hoặc nắp trên đỉnh hố thu có khả năng lắp đặt theo cao độ mặt đất hoặc sàn nhà với mục đích thu nước thải qua các lỗ trên lưới hoặc từ cửa thu bên hoặc từ các rãnh được nối vào phần thân hố thu để thoát nước thải qua cửa xả. Đây là bộ phận rất quan trọng, giúp thoát nước, chống trào ngược, ngăn mùi hôi, cho không gian phòng tắm, nhà vệ sinh của các tòa nhà được sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho sức khỏe. 

Để hố thu nước trên sàn có xi phông hoạt động ổn định, đúng kích cỡ, đảm bảo hiệu quả thì trong quá trình thiết kế, chế tạo và thử nghiệm cũng như ghi nhãn nên tuân theo hướng dẫn tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13584-1:2023 hố thu nước cho tòa nhà - phần 1- hố thu nước trên sàn có xi phông với nút nước sâu ít nhất 50mm do Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định (nay là Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia), Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Hố thoát nước trên sàn có xi phông phải đáp ứng các yêu cầu trong xây dựng theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn này là phân loại hố thu nước trên sàn sử dụng bên trong tòa nhà, đưa ra hướng dẫn về vị trí lắp đặt và đưa ra những yêu cầu trong xây dựng, thiết kế, chế tạo, thử nghiệm và ghi nhãn các hố thu nước cho tòa nhà được chế tạo bằng bất kì vật liệu nào, hố thu nước sử dụng trong hệ thống thoát nước yêu cầu phải có xi phông với nút nước sâu ít nhất 50 mm (các hố thu nước trên sàn).

Mặc dù thường được sử dụng để vận chuyển nước thải sinh hoạt, hố thu nước trên sàn có thể vận chuyển các loại nước thải khác ví dụ nước thải công nghiệp, với điều kiện nước thải đó không có nguy cơ gây hại cho các bộ phận của hố thu hoặc tác động xấu tới sức khỏe người sử dụng.

Yêu cầu chung về thiết kế và xây dựng, hố thu nước trên sàn phải có khả năng kết nối với hệ thống mạng lưới đường ống được quy định bởi các tiêu chuẩn có liên quan và phải là một phần không thể thiếu trong công trình xây dựng khi được lắp đặt theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Liên kết giữa phần thân hố thu và sàn nhà phải chắc chắn, không xê dịch làm giảm chức năng của hố thu đã được lắp đặt.

Trong khu vực cần thử nghiệm áp suất của hệ thống đường ống, hố thu nước trên sàn sử dụng ở sàn nhà tầng một phải chịu được thử nghiệm đó. Bề mặt trên của khung và lưới phải bằng phẳng. Lưới chắn và nắp đậy không có khả năng bật ra khỏi khung khi được lắp đặt đúng vị trí, nhưng có thể được tháo ra dễ dàng để bảo dưỡng và làm sạch.

Xi phông phải được ngăn ngừa xê dịch không kiểm soát bằng các tính năng thiết kế như định vị hoặc trọng lượng. Hố thu nước trên sàn và các bộ phận của nó phải chịu được các tác động thông thường của các đặc tính cơ học và nhiệt. Hố thu nước trên sàn có thể được thiết kế có hoặc không có cửa thu bên. Hố thu nước trên sàn phải được tháo dỡ theo hướng dẫn lắp đặt. Tất cả các đầu nối ống đến và đi từ hố thu nước trên sàn phải được thiết kế chống thấm theo TCVN 13502.

Yêu cầu về ngoại quan bề mặt bên trong và bên ngoài không được có cạnh sắc và khuyết tật có thể làm giảm chức năng của hố thu nước trên sàn hoặc gây rủi ro thương tật. Các khe hở có thể là lỗ hoặc khe dưới bất kỳ hình dạng nào và cũng có thể là khe được hình thành giữa lưới và khung.

Hố thu nước trên sàn cho nước thải quy định độ sâu tối thiểu của nút nước H là 50 mm. Hố thu nước trên sàn phải dự phòng cho việc làm sạch cơ học của hệ thống đường ống xả vào và ra của hố thu. Khi cung cấp một cửa thu có nắp đậy hoặc nút bịt kín nước và kín gió, đường kính thông thủy của cửa thu không được nhỏ hơn 32 mm đối với hố thu nước trên sàn có đường kính ngoài danh nghĩa bằng hoặc nhỏ hơn DN 110, và không được nhỏ hơn 50 mm đối với hố thu có đường kính ngoài danh nghĩa 125 tới danh nghĩa 200. 

Phải thử nghiệm khả năng tự làm sạch của hố thu nước trên sàn khi không thể làm sạch bằng cách tháo xi phông hoặc bằng cửa làm sạch theo quy định. Hố thu nước trên sàn và các bộ phận không được có khả năng bị tắc nghẽn. 

Sử dụng các vật liệu phải chịu được nước thải gián đoạn có nhiệt độ tối đa là 95°C. Các vật liệu phải chịu được những áp lực có thể xảy ra trong quá trình lắp đặt và vận hành. Hố thu nước trên sàn được làm bằng các vật liệu không chống ăn mòn phải được bảo vệ bằng biện pháp xử lý phòng chống ăn mòn.

Đối với nước thải công nghiệp, khả năng tương thích hóa học và tiếp xúc liên tục ở nhiệt độ cao của vật liệu với các chất lỏng vận chuyển phải được xác định độc lập giữa các chuyên gia và nhà sản xuất.Ghi nhãn

Hố thu nước trên sàn và các bộ phận của chúng phải được ghi nhãn rõ ràng và có đủ độ bền. Nếu áp dụng ghi nhãn có thể gây bất lợi cho việc sản xuất và/hoặc chức năng của sản phẩm, việc ghi nhãn phải được gắn trên bao bì theo quy định tại tiêu chuẩn này.