Theo công bố của Bộ Thông tin & Truyền thông, hiện nay cả nước có 6 cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, 127 báo, 673 tạp chí; 72 cơ quan phát thanh, truyền hình. Khác nhau về loại hình nhưng giống nhau ở tình cảnh sụt giảm về thu, nhất là các đài truyền hình và cơ quan báo chí tự chủ hoàn toàn về tài chính.
Ông Lê Thanh Tùng - Trưởng Ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức, Liên hiệp Hội Việt Nam
Vấn đề sống còn đối với mỗi cơ quan báo chí từ xưa tới nay vẫn là bài toán kinh tế. Bài toán kinh tế của cơ quan báo chí chính là tìm kiếm nguồn thu đa dạng, bền vững cho toà soạn.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Thành Lợi, Tổng biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: Trong xu hướng chuyển đổi số, các cơ quan báo chí bên cạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị, cần làm tốt và bắt kịp xu thế vận động và phát triển của kỷ nguyên công nghệ số. Nếu cơ quan báo chí chuyển đổi số thành công, cần phải có công nghệ và giải pháp hỗ trợ từ các cơ quan quản lý và sự liên kết giữa các cơ quan báo chí. Do đó, kinh tế báo chí trong xu hướng chuyển đổi số đã tiệm cận dần đến từ khóa “kinh tế báo chí số”.
Hiện nay, thị trường quảng cáo trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng đang đang chuyển từ quảng cáo trên báo chí truyền thống sang quảng cáo số, tác động mạnh tới doanh thu của các cơ quan báo, đài vì phần lớn báo chí dựa vào nguồn thu từ quảng cáo và dịch vụ truyền thông, rất ít các cơ quan báo chí thực hiện đa dạng nguồn thu.
Ông Nguyễn Thành Lợi, Tổng biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam
Theo kết quả khảo sát năm 2022, 63 báo Đảng địa phương, có tới 91% số cơ quan báo chí được hỏi có nguồn thu từ quảng cáo; 78% báo có nguồn thu từ phát hành. Trong khi đó, chỉ có 9% báo có nguồn thu từ tổ chức sự kiện và 7% báo có nguồn thu từ nội dung số.
Về vấn đề “xin và chạy” quảng cáo. Trong nền kinh tế thị trường, quảng cáo không còn bị “nhốt” trong quan niệm “kiếm thêm”, mà là nguồn thu chính để báo chí tồn tại phù hợp với sự phát triển chung của xã hội. Do đó, hơn lúc nào hết các cơ quan báo chí truyền thông cần xây dựng bộ phận và đội ngũ những người làm truyền thông, quảng cáo chuyên nghiệp, tránh hiện tượng núp bóng nhà báo để “xin” quảng cáo. Trong bối chuyển đổi số, các cơ quan báo chí nên thay đổi chiến lược, xây dựng các bộ phận truyền thông – quảng cáo một cách bài bản và chuyên nghiệp, mới có thể phát triển kinh tế báo chí ổn định và bền vững lâu dài, tránh gặp những rủi ro không đáng có. PGS.TS, Nhà báo Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị, Ủy viên BCH Hội Nhà báo Việt Nam cho biết thêm.
Quang cảnh hội thảo
Đa dạng hóa các nguồn thu. Để tăng nguồn thu bên ngoài “mặt báo”, cơ quan báo chí cần tăng cường tổ chức sự kiện, tham gia các hoạt động từ thiện, vì cộng đồng. Những hoạt động trách nhiệm xã hội đó, làm tăng uy tín và thương hiệu của các cơ quan báo chí, đây là 1 trong 4 trụ cột trong chiến lược phát triển dài lâu của cơ quan báo chí trong tương lai.
Còn theo Bà Trần Thị Giang, Phó tổng biên tập kiêm Thư ký tòa soạn Tạp chí Tự động hóa ngày nay đề xuất, báo chí thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần coi trọng đồng bộ công tác đổi mới nội dung và phát hành, có chiến lược phát triển nguồn thu cho cơ quan báo chí, tạo cơ chế chính sách hợp lý để huy động nguồn lực tập thể. Tăng tính chủ động, sáng tạo và năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, nhân viên trong tòa soạn báo chí. Xây dựng cơ chế quản lý, sử dụng tài chính phù hợp đặc thù của hoạt động báo chí.