Kỳ vọng vào gói lãi suất 2%
Ngày 20/5/2022, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP về việc hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Đồng thời trong cùng ngày, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn các NHTM thực hiện hỗ trợ lãi suất theo nghị định trên.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú, gói hỗ trợ 2% lãi suất cho vay sẽ giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh và hợp tác xã giảm chi phí vốn, khôi phục nhanh hơn vì vay lãi suất 6 - 7% thì nay được giảm 2%. Đây là chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tiên sử dụng NSNN có quy mô lớn được triển khai qua hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) theo Nghị định 31/2022 của Chính phủ và Thông tư 03/2022 của NHNN.
Chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú yêu cầu, tổ chức triển khai ngay việc thực hiện hỗ trợ lãi suất theo quy định trong toàn hệ thống. Đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước (NSNN) trong 2 năm 2022, 2023 và từng năm theo quy định tại Nghị định 31, Thông tư 03 cùng chỉ đạo của NHNN tại văn bản số 3442/NHNN-TD ngày 24/5/2022. Chủ động cân đối nguồn vốn để đầu tư các dự án, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, nhất là các ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất.
Cũng theo ông Đào Minh Tú, NHNN sẽ sử dụng các công cụ điều hành, tăng cường thanh tra, giám sát, phối hợp các Bộ ngành, chính quyền địa phương để triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất đạt hiệu quả.
Theo thông tư hướng dẫn vừa được NHNN ban hành, khách hàng được giảm trừ trực tiếp lãi suất đối với kỳ trả nợ lãi từ ngày 20/5 đến hết ngày 31/12/2023, hoặc đến khi gói tín dụng hỗ trợ 40.000 tỷ đồng sử dụng hết. Chẳng hạn, khoản vay được giải ngân từ đầu năm 2022, đến cuối tháng 6 này phải trả 15 triệu đồng tiền lãi, với chính sách này, khách vay sẽ được hỗ trợ 2% lãi suất, tương ứng với 5 triệu đồng, chỉ phải trả ngân hàng 10 triệu đồng tiền lãi.
Tất nhiên, không phải tất cả doanh nghiệp kinh doanh trong mọi lĩnh vực sẽ được hỗ trợ lãi suất, mà chỉ có 11 nhóm ngành và lĩnh vực mà Chính phủ quy định tại nghị định 31. Đó là các khoản vay vốn ngân hàng của doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh thuộc các ngành hàng không, vận tải kho bãi, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống, giáo dục và đào tạo, nông nghiệp…
Nhiều ngành được hưởng lợi
Đánh giá ảnh hưởng của chính sách này tới nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán (TTCK), trong báo cáo vừa công bố, Agriseco Research kỳ vọng gói hỗ trợ lãi suất sẽ tạo ra cú hích để các doanh nghiệp đẩy nhanh quá trình hồi phục, góp phần vào tăng trưởng kinh tế để hoàn thành mục tiêu 6% - 6,5% của Chính phủ.
Tuy nhiên, nhóm phân tích cũng lưu ý, việc doanh nghiệp được hỗ trợ sử dụng nguồn vốn sai mục đích có thể dẫn tới những hiệu ứng không mong muốn cho nền kinh tế.
Với TTCK, Agriseco Research kỳ vọng gói hỗ trợ lãi suất sẽ đem lại những hiệu ứng tích cực nhưng không quá mạnh mẽ do quy mô thị trường đã lớn hơn nhiều so với năm 2009.
Cụ thể, vốn hóa của TTCK cuối năm 2009 là 620 nghìn tỷ đồng, đạt 45% GDP trong khi vốn hóa TTCK tại thời điểm cuối năm 2021 đạt gần 5.800 nghìn tỷ đồng, đạt gần 93% GDP.
Đội ngũ phân tích cũng cho rằng đà tăng trưởng của thị trường sẽ xuất phát từ việc cải thiện kết quả kinh doanh và năng lực nội tại doanh nghiệp thay vì sự thúc đẩy từ dòng tiền đầu cơ.
Agriseco Reseacrh cho rằng ngành ngân hàng sẽ được hưởng lợi từ gói hỗ trợ lãi suất này khi có thể mở rộng quy mô và tốc độ tăng trưởng tín dụng, đẩy mạnh thu nhập lãi thuần. Đặc biệt, nhóm ngân hàng quốc doanh có thể sẽ được ưu tiên hơn khi đã tích cực đi đầu trong việc cắt giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng trong thời gian dịch vừa qua.
Thêm vào đó, kỳ vọng sẽ có đợt nới room tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới cho các ngân hàng thương mại khi nhiều ngân hàng đã sử dụng gần hết hạn mức được cấp đầu năm.
Cùng với đó, các doanh nghiệp đầu ngành trong các ngành được hỗ trợ, đáng chú ý là: Nhóm dịch vụ hàng không, vận tải kho bãi, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống; Nhóm ngành sản xuất - xuất khẩu, bao gồm: nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và công nghiệp chế biến, chế tạo; Nhóm công nghệ thông tin.
Theo Nghị định được ban hành, các doanh nghiệp chỉ được hỗ trợ lãi suất khi đã trả hết số dư nợ gốc bị quá hạn và/ hoặc số dư lãi chậm trả. Cùng với đó, các khoản vay gia hạn nợ cũng sẽ không được hỗ trợ lãi suất đối với thời gian gia hạn nợ.
Do vậy, các doanh nghiệp đầu ngành sẽ có khả năng đáp ứng được điều kiện hỗ trợ cao hơn do có sức chống chịu tốt hơn phần còn lại của ngành khi chịu ảnh hưởng từ dịch. Hơn nữa, đây sẽ là các doanh nghiệp được hưởng lợi kép từ việc phục hồi sản xuất kinh doanh khi nền kinh tế đang dần trở về bình thường và gói hỗ trợ lãi suất 2% mới ban hành.