Tại đây, có hàng trăm gian hàng phân phối thuốc tây, trang thiết bị y tế, nội ngoại nhập… với hàng ngàn chủng loại. Những sản phẩm phục vụ y tế từ thuốc tây đến thiết bị y tế được buôn bán ồ ạt với giá sỉ, và phần lớn khách hàng là các tiệm thuốc tây khắp nơi trong, ngoài TP.HCM, thậm chí những phòng mạch tư cũng xem đây như “chợ đầu mối” để lấy hàng về phục vụ bệnh nhân.
Bán xả láng!
Chiều 2/4, trong vai một người mới mở tiệm thuốc tây để bán, tôi có mặt tại chợ sỉ thuốc này và nhìn thấy hoạt động mua bán nườm nượp, thậm chí người mua không cần đưa toa thuốc, chỉ cần nói mình là chủ tiệm thuốc và cần mua số lượng thuốc A; B; C với số lượng nhiều thì các sạp thuốc nơi đây không “dại gì” mà từ chối thượng đế. Trước khi mua, chúng tôi thử hỏi các gian hàng, đại lý phân phối về danh sách các mặt hàng, sản phẩm thuốc, giá thuốc niêm yết… thì không nơi nào có danh mục theo quy định. Các nhân viên bán hàng chỉ đáp cùng một câu: “Muốn mua bất cứ cái gì cũng có”.
Tại đây, không chỉ bán thuốc mà vật tư y tế cũng là “mặt hàng” cạnh tranh rất khốc liệt, và thuốc không cần toa của bác sĩ. Nếu muốn mua với số lượng lớn (mua sỉ - PV) thì khách không cần trình pháp nhân để chứng minh có đủ điều kiện được kinh doanh dược phẩm hay không. Chỉ cần nói miệng mình là chủ tiệm thuốc tây và đưa “toa hàng” liệt kê các sản phẩm thuốc cần mua thì sẽ được phục vụ. Thậm chí, những sạp thuốc này còn cho người đi dò la các sạp thuốc khác để sẵn sàng phục vụ khách, nếu như sạp đó không biết “chiều” khách. Sau khi kê đơn thuốc cần mua, nhân viên các cửa hàng tiếp nhận, và báo giá trực tiếp, còn không sẽ gửi lại qua zalo, viber cho khách biết. Tuy nhiên, đó là những khách mới còn những khách lâu năm thì chỉ cần ghé qua gửi đơn hàng và đi đâu đó, chỉ một lúc sau quay lại thì hàng đã được đóng sẵn kèm theo phiếu tính tiền
Khi chúng tôi hỏi mua các loại thuốc gây tê tại gian hàng M8, nhân viên giới thiệu có Lidocaine và Emla. Thuốc Lidocaine có hai loại bôi và tiêm tĩnh mạch, có giá chỉ dưới 200.000 đồng/lọ. Còn Emla là thuốc bôi, xoa, giá bán là 205.000 đồng/tuýp. “Mấy hàng này tụi em bán cho các tiệm tattoo, xăm thẩm mỹ nhiều lắm. Anh cứ yên tâm” - cô nhân viên nói. Chúng tôi đề nghị cho xem hàng, cô nhân viên tiếp thị các sản phẩm gây tê qua hình ảnh đã lưu trong điện thoại của mình: “Giá em báo là giá sỉ rồi. Anh mua một lọ hay lấy số lượng bao nhiêu cũng giá đó thôi”. Chúng tôi hỏi về hóa đơn, cô bảo chỉ có hóa đơn bán lẻ, không có hóa đơn VAT.
Lidocaine là một loại thuốc gây tê cục bộ, được sử dụng để điều trị nhịp tim và gây tê thần kinh; nếu được trộn với lượng nhỏ Adrenaline, thời gian gây tê lâu hơn. Khi được sử dụng dưới dạng tiêm, Lidocaine có hiệu lực trong vòng bốn phút và kéo dài từ nửa tiếng đến ba tiếng đồng hồ; các phản ứng không mong muốn khi tiêm tĩnh mạch gồm buồn ngủ, co giật, nhầm lẫn, thay đổi thị lực, tê, ngứa, nôn mửa; nó có thể làm giảm huyết áp và làm loạn nhịp tim. Tại gian D1-D2, chúng tôi hỏi mua thuốc trị sốt rét. Nhân viên cho biết, có Choroquin Phosphate 250mg giá 45.000 đồng/lọ 200 viên. Tôi đồng ý lấy thử một lọ và phải đợi gần 20 phút sau mới có hàng. Chúng tôi tiếp tục hỏi mua thuốc phòng ngừa lây nhiễm HIV và được giới thiệu về hai loại thuốc kháng virus là Tenofovir và Lamivudin. Tenofovir có hai loại giá, từ 200.000-700.000 đồng/hộp và Lamivudin có giá chưa tới 180.000 đồng/hộp. Các mặt hàng trên đều được bán cho khách không cần toa bác sĩ, muốn mua bao nhiêu cũng có.
Bát nháo dịch vụ ăn theo
Dược sĩ của một bệnh viện ở TP.HCM chia sẻ các thuốc mà chúng tôi được nhân viên chợ thuốc giới thiệu đều nằm trong danh mục thuốc kê đơn, nghĩa là khi bán, bắt buộc phải có toa của bác sĩ. Ngoài ra, toa đó phải còn hiệu lực theo quy định của Bộ Y tế thì mới được bán, bởi các thuốc đó cần kiểm soát tốt theo điều trị của bác sĩ để tránh lờn thuốc, tránh sử dụng sai mục đích, hoặc gây độc cho cơ thể, trong đó, nguy cơ lớn nhất là tạo ra một hệ virus, vi khuẩn mới kháng thuốc.
Lấy lý do không có thời gian thường xuyên đi chợ, chúng tôi làm quen một cò thuốc và hỏi nhờ anh ta lấy hàng giùm cho tiệm thuốc tây mới mở của mình. Anh này nhanh nhảu nhận lời, hỏi tên, lưu số và địa chỉ, đồng thời cho biết, chỉ ăn chênh lệch 1-2%, lại còn có thể cho chúng tôi gối đầu.
Dò hỏi về việc ở đây có thu mua không, “cò thuốc” tỏ ra dò xét rồi nói nhỏ: “Cứ mang tới rồi tính, nhưng phải có hóa đơn thì mới bán được.”
Theo một dược sĩ từng làm việc cho một nhà phân phối trong chợ cho biết, không nhân viên nào làm tại quầy biết được chủ lấy hàng từ đâu, phải là chỗ thân quen thì họ mới thực hiện mua bán, dù khá nhiều mặt hàng trong chợ là hàng không nguồn gốc, xuất xứ. Thậm chí, việc lấy hàng thông qua các trình dược viên cũng đưa vào tầm bí mật, chỉ có những người thâm niên, có uy tín tại chợ thuốc mới được tin tưởng lấy hàng, thậm chí các chủ hàng thường có nhiều nguồn để nhập thuốc vào bán trong chợ, như nguồn từ lượng thuốc dư ở các nhà máy, từ kho các bệnh viện, nhưng số này tương đối ít, phần nhiều vẫn từ các trình dược viên của các doanh nghiệp dược.
Một trong những cách tinh vi hơn mà hiện các trình dược viên áp dụng để tuồn thuốc vào chợ sỉ, đó là nhờ một bệnh viện nào đó đặt hàng từ hãng; mọi thủ tục thanh toán, xuất hóa đơn diễn ra bình thường giữa cơ sở y tế và công ty dược, nhưng trình dược viên sẽ lấy thuốc, đẩy ra bán lại cho các thương lái, “cò thuốc” hoặc chủ cửa hàng trong chợ, sau đó, họ trả lại tiền cho bệnh viện. Bình quân mỗi ngày, có hàng ngàn người ra vào giao dịch, mua bán tại chợ sỉ thuốc tây ở quận 10. Và điều lo lắng đối với chợ sỉ này chính là nguy cơ hàng hóa trôi nổi, không rõ nguồn gốc, được lưu chuyển tại đây. Từ đó, các thuốc này sẽ đến mọi nhà thuốc ở khắp “hang cùng ngõ hẻm” và đến tay người dân….
Bài & ảnh: Cao Tuấn