Trong các lương thực, thực phẩm bị nhiễm nấm mốc, lạc mốc được quan tâm đặc biệt. Thủ phạm làm lạc mốc là một loài nấm mốc rất nguy hiểm có tên là aspergillus flavus. Nấm này tiết ra độc tố aflatoxin cực kỳ nguy hiểm đối với sức khỏe. Độc tố này chủ yếu gây nhiễm độc gan.
Lạc mốc có thể gây nguy hại cho sức khỏe con người. Ảnh internet |
Ở súc vật thí nghiệm, người ta thấy nhu mô gan bị hoại tử. Ngoài tác hại gây ngộ độc cấp tính, trong những năm gần đây aflotoxin còn bị kết tội là gây ung thư và là chất gây ung thư mạnh. Người ta đã tính nếu hấp thu một tổng lượng 2,5mg aflatoxin trong thời gian 89 ngày có thể dẫn đến ung thư gan sau hơn một năm. Nấm mốc aspergillus flavus có ở nhiều loại lương thực, thực phẩm, song loại mốc này rất ưa thích lạc nên trong lạc mốc gần như bao giờ cũng tìm thấy nó. Độc tố aflatoxin rất bền ở nhiệt độ cao. Nhiều nghiên cứu cho thấy lạc rang ở nhiệt độ tới 1500C trong nửa giờ, các bào tử nấm đều bị diệt nhưng độc tố của chúng vẫn không bị phá huỷ hoàn toàn, do đó ăn phải vẫn nguy hiểm. Như vậy, một số người có thói quen tiếc rẻ những thực phẩm bị chớm mốc hoặc mốc, ăn thức ăn chế biến với lạc mốc vẫn nguy hiểm.
BS Nguyễn Xuân Mai, Viện phó Viện Vệ sinh y tế công cộng tại TP Hồ Chí Minh, cho biết ngoài gây nhiễm độc, gây rối loạn chức năng, suy giảm miễn dịch, thoái hóa gan thận và làm chết gia súc trong trường hợp nhiễm độc hàm lượng lớn, Aflatoxin được chứng minh là chất gây ung thư ở người, đặc biệt là ung thư gan. Nếu hấp thụ một tổng lượng 2,5 mg Aflatoxin trong thời gian 89 ngày có thể dẫn tới ung thư gan.
Ăn lạc mốc có thể gây ung thư gan. Ảnh internet |
Kết quả từ một nghiên cứu gần đây về các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan nguyên phát của nhóm tác giả Bùi Thị Thanh Hà (Bệnh viện Hữu Nghị), Phan Thị Kim (Bộ Y tế), Phạm Thị Thu Hồ (Trường Đại học Y Hà Nội) cũng nhận định: "Tỷ lệ Aflatoxin B1 trong tổ chức gan của 83,3% bệnh nhân ung thư gan nguyên phát được điều trị tại Bệnh viện Hữu Nghị cho thấy ung thư gan nguyên phát ở Việt Nam có liên quan chặt chẽ với Aflatoxin B1 qua đường ăn uống".
Lạc là loại thực phẩm chứa hàm lượng chất béo cao, ngoài việc ép lấy dầu, lạc là nguyên liệu làm các món ăn của Việt Nam như gỏi, nộm,... Trong các bữa tiệc gia đình, bạn bè, bên bàn nhậu, lạc cũng xuất hiện. Trong siêu thị, ở chợ, những quán ăn, trên các đường phố ở TP Hồ Chí Minh có nhiều sản phẩm được chế biến từ lạc: lạc rang, chiên, lạc luộc, kẹo lạc...
Nhưng theo GS.TSKH Phan Liêu - chuyên gia hàng đầu về thực vật có dầu - lạc rất dễ bị sâu mọt, vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập nếu không được xử lý và bảo quản đúng cách. Hơn nữa, do thói quen tiết kiệm của người dân nên khi thực phẩm bị mốc không hủy bỏ mà một số gia đình nông thôn rửa và phơi nắng các hạt mốc để sử dụng lại hoặc chuyển sang làm thức ăn cho gia súc.
Các chuyên gia còn đưa ra lời khuyên: trong quá trình phát triển, tránh gây hại cho cây và trái lạc bằng cách bón thạch cao hoặc vôi lúc cây đâm tỉa, cung cấp đủ độ ẩm cho đất ít nhất một tháng trước khi thu hoạch. Trong quá trình thu hoạch, loại bỏ những cây bị bệnh, phơi khô để trái có độ ẩm dưới 9%, loại bỏ những trái, hạt bị nấm mốc.
Mặt khác, người dân không nên ăn lạc mốc, khi bóc vỏ lạc mà bên trong có màu vàng, sẫm xanh tức là đã nhiễm Aflatoxin; không mua sản phẩm lạc không có nhãn hàng hóa; có nhãn mác nhưng không ghi hạn dùng hoặc đã quá hạn sử dụng; không ghi rõ nơi sản xuất...
Mọi thông tin thêm, độc giả có thể tham khảo tại chuyên mục Cảnh báo
Liên Bảo (TH)