Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) thống nhất với UBND TP.HCM kiến nghị bãi bỏ quy định “Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm một lần” tại Điều 113 Luật Đất đai, theo Chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội.
Đại diện HoREA cũng hoan nghênh đề xuất của UBND TP.HCM tại Văn bản số 3461/UBND-ĐT ngày 9/9/2020 "kiến nghị các Bộ nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng xem xét bãi bỏ quy định về khung giá đất tối thiểu, tối đa ban hành kèm theo Nghị định số 96/2019/NĐ-CP ngày 19/12/2019 của Chính phủ về khung giá đất làm cơ sở để thực hiện xây dựng Bảng giá đất tiệm cận với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường tránh thất thu thuế nhà đất đối với các trường hợp áp dụng theo Bảng giá.
| "Bảng giá đất" tác động trực tiếp đến nguồn thu ngân sách của Nhà nước từ đất đai và thị trường bất động sản |
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, "Khung giá đất", "Bảng giá đất" tác động không nhỏ đến thị trường bất động sản.
Thứ nhất, tác động lên giá cả của thị trường BĐS, nhất là giá nhà ở. Vì việc "Bảng giá đất" tăng sẽ kéo giá nhà ở sẽ tăng theo. Giá cả được hình thành theo quy luật giá trị, quy luật cạnh tranh, quan hệ cung - cầu và phụ thuộc vào tâm thế thị trường, tâm thế của các chủ thể giao dịch tại thời điểm giao dịch. Do vậy, giá cả thị trường luôn là một biến số.
Giá thành nhà ở bao gồm nhiều yếu tố, trong đó có chi phí thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước. Tiền sử dụng đất thường chiếm khoảng trên dưới 10% giá thành căn hộ dự án nhà chung cư; trên dưới 30% giá thành dự án nhà phố; trên dưới 50% giá thành dự án biệt thự và là căn cứ để chủ đầu tư quyết định giá bán sản phẩm nhà ở ra thị trường. Do vậy, mức giá của "Khung giá đất", "Bảng giá đất" tăng, tất yếu sẽ tác động trực tiếp làm cho giá nhà tăng, dẫn đến khả năng người có thu nhập trung bình và người có thu nhập thấp đô thị khó tạo lập nhà ở hơn.
Thứ hai, tác động của "Khung giá đất", "Bảng giá đất" đến quy mô giao dịch của thị trường bất động sản. Giá nhà đất tăng sẽ làm giảm quy mô tổng cầu có khả năng thanh toán do một bộ phận khách hàng không còn đủ khả năng tài chính để mua nhà. Do đó, có thể dẫn đến sụt giảm quy mô giao dịch trên thị trường bất động sản, trước hết là đối với phân khúc thị trường bất động sản cao cấp, condotel… và giảm quy mô thị trường đầu tư thứ cấp.
Thứ ba, tác động của "Khung giá đất", "Bảng giá đất" đến môi trường đầu tư. Nếu "Khung giá đất", "Bảng giá đất" có mức giá quá cao, sẽ tác động đẩy giá đất các dự án lên cao (trên thị trường sơ cấp), tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp, các ngành kinh tế khác và môi trường đầu tư, kể cả trong việc thu hút dòng vốn FDI.
Thứ tư, "Khung giá đất", "Bảng giá đất" tác động trực tiếp đến nguồn thu ngân sách của Nhà nước từ đất đai và thị trường bất động sản. Hiện nay, nguồn thu ngân sách từ đất thường chiếm khoảng trên dưới 8% tổng thu ngân sách của địa phương. Riêng 8 tháng đầu năm 2020, do tác động của đại dịch COVID-19 làm cho thị trường bất động sản đã khó khăn, lại càng thêm khó khăn, thể hiện qua số thu ngân sách nhà nước về tiền sử dụng đất trên địa bàn TP.HCM chỉ thu được 4.453 tỷ đồng, giảm đến 52% so với cùng kỳ năm 2019.
Với những tác động nêu trên, Hiệp hội nhận thấy, về lâu dài, nên xem xét bãi bỏ phương thức thu tiền sử dụng đất "kiểu tận thu, thu trước một lần", mà nên chuyển thành "sắc thuế đánh trên hành vi chuyển mục đích sử dụng đất, từ đất nông nghiệp thành đất phi nông nghiệp, đất ở", với thuế suất có thể bằng khoảng 15-20% "Bảng giá đất", để giảm nhẹ gánh nặng "tiền sử dụng đất" hiện nay. Đồng thời, bổ sung "thuế bất động sản" theo phương án đề xuất của Bộ Tài chính, để tạo nguồn thu ổn định và bền vững cho ngân sách nhà nước.
T.L